پس از یک حالت طولانی و تلخ ، حاکمان طالبان پاکستان و افغانستان دوباره در این میز قرار گرفتند و در حال مذاکره برای اصلاح روابط ناشایست خود بودند.
دو کشور اقدامات آزمایشی را در جهت عادی سازی انجام داده اند که توسط اخیر مشخص شده است انتصاب سفیران تمام وقت در پایتخت های یکدیگر.
اعتبار این ذوب دیپلماتیک عمدتاً به چین می رود ، که در تاریخ 21 ماه مه یک جلسه سه جانبه غیررسمی وزرای امور خارجه در پکن برگزار می کرد. این گردهمایی به ذوب یخ بین اسلام آباد و کابل کمک کرد.
محافل دیپلماتیک در پاکستان آن را “حرکتی معنی دار” می دانند. در حالی که از شناخت کامل طالبان افغان به عنوان حاکمان مشروعیت کم است ، اما به طور ضمنی آنها را به عنوان دولت de facto تصدیق می کند.
معاون نخست وزیر پاکستان ، اسحاق دار ، که همچنین دارای نمونه کارها وزیر امور خارجه است ، در حالی که در هنگ کنگ بود ، از انتصاب یک سفیر تمام وقت به کابل خبر داد.
این نشانگر تغییر وضعیت قبلی اسلام آباد در انتظار چراغ سبز از بلوک غربی به رهبری ایالات متحده بود.
گرچه شناخت رسمی گریزان است ، اما این حرکت نشان دهنده تغییر قابل توجهی در سیاست است ، که با آن هماهنگ است در حال رشد پذیرش منطقه ای از دولت طالبان.
چین رهبری می کند ، دیگران دنبال می کنند
چین ، که روابط دیپلماتیک با طالبان افغانستان را در سال 2023 به روز کرد ، در حال حاضر سرمایه گذاری های عظیمی را به ویژه در بخش معدن افغانستان انجام داده است.
اکنون پکن پس از عزیمت نیروهای ناتو به رهبری ایالات متحده ، به عنوان بزرگترین بازیکن در این کشور قفل شده از زمین ، از نفوذ در کابل برخوردار است.
چین همچنین بخشی از افغانستان از کریدور اقتصادی چین و پاکستان (CPEC) را ساخته است که یک پروژه پرچمدار از ابتکار کمربند و جاده پکن (BRI) است. این دلیل دیگری برای کابل و اسلام آباد برای حل و فصل اختلافات آنها و در عوض سوء استفاده از فرصت های اقتصادی ، تجارت و سرمایه گذاری ارائه می دهد.
در همین حال ، تغییرات منطقه ای ادامه می یابد. روسیه و قزاقستان طالبان را از لیست تروریستی داخلی خود حذف کرده اند و منابع دیپلماتیک می گویند که تاجیکستان نیز انتظار می رود که از این پرونده پیروی کند.
ازبکستان پیش از این یک منطقه اقتصادی آزاد در مرز خود با افغانستان ایجاد کرده است ، جایی که به افغان ها اجازه ورود دو هفته ای بدون ویزا را داده است.
برای پاکستان ، سهام زیاد است. امنیت و زیرساخت های بهبود یافته در افغانستان سرانجام می تواند آن را قادر به تجارت در تجارت میانه آسیا و تأمین نیازهای انرژی خود از ترکمنستان ، تاجیکستان و قرقیزستان کند. این رویا همچنین شامل ساخت راه آهن ، اتصال ازبکستان ، افغانستان و پاکستان است.
وزن تاریخ
با این حال ، وزن تاریخ و ژئوپلیتیک وظیفه ایجاد روابط عادی و قابل اعتماد بین دو همسایه را پیچیده و در صورت غیرممکن نگه می دارد.
چندی پیش ، پاکستان و افغانستان غالباً در حال تبادل توپخانه ها و میله های مرزی بودند. اسلام آباد طالبان افغانستان را به پناهگاه گروه های شبه نظامی ضد پاکستان ، از جمله Tehreek-Taliban Pakistan (TTP) متهم کرده بود ، زیرا آنها در اوت 2021 به قدرت در کابل بازگشتند.
پاکستان همچنین افغانستان را مقصر دانست که به گروه های ملی گرایی جدایی طلب اجازه می دهد از خاک خود برای انجام حملات در استان بلوچستان در جنوب غربی خود استفاده کنند. گروه های شبه نظامی ، از جمله ارتش آزادی بخش بلوچستان (BLA) و TTP نیز در انجام حملات تروریستی همکاری می کنند که این یک پدیده جدید است.
کابل انکار می کند این ادعاها و از اسلام آباد می خواهد تا به دنبال راه حل چالش تروریسم خود باشد.
با افزایش تعداد حملات تروریستی در داخل پاکستان ، اسلام آباد مجموعه ای از اقدامات تنبیهی را آغاز کرد که شامل بازگشت به پناهندگان بدون مدارک افغان بود.
از اکتبر سال 2023 ، با وجود درخواست تجدیدنظر در مورد محدودیت در گروه های حقوق و کمیسیون عالی پناهندگان سازمان ملل (UNHCR) ، بیش از 850،000 افغانی بوده اند.
پاکستان هنوز میزبان بیش از سه میلیون پناهنده افغان است. آنها شامل 1.3 میلیون نفر هستند که کارت های “اثبات ثبت نام” و 800000 یا تعداد کارت های شهروند افغان را دارند ، اما حدود یک میلیون نفر به طور غیرقانونی زندگی می کنند و بدون هیچ گونه مستندی.
پاکستان از سال 1979 میزبان پناهندگان افغان بود ، هنگامی که سربازان اتحاد جماهیر شوروی سابق برای اولین بار به افغانستان راهپیمایی کردند. با این حال ، اخراج عجله پناهندگان تنها یک نقطه فلش است.
پاکستان همچنین مرز 2،640 کیلومتر به طول با افغانستان و اجرای رژیم ویزا را در اختیار دارد ، فریاد دور از گذشته هنگامی که افغان ها آزادانه با حداقل کاغذها عبور کردند.
این محدودیت ها همچنین به جوامع مرزی پشتون که دارای روابط قومی ، فرهنگی و اقتصادی عمیق هستند ، آسیب می رساند. طالبان ، عمدتاً پشت خود ، این اقدامات را خصمانه می دانند.
ناامیدی پاکستان
پاکستان امیدوار بود که بازگشت طالبان ، متحد دیرینه خود در طول اشغال ایالات متحده ، بر خلاف ادارات گذشته طرفدار غربی که با دهلی نو هماهنگ بوده است ، یک دولت دوستانه در کابل را تضمین کند.
در حین اشغال ناتو به رهبری ناتو در افغانستان ، دولت های حمید کرزی و اشرف غنی با دهلی نو ، که مأموریت های دیپلماتیک را در جلال آباد و قندهار انجام می داد ، مکانها را به کار می بردند ، مکالمه هایی را متهم به استفاده از جاسوسی و حمایت از تروریسم-اتهاماتی که توسط نیو دهلی انکار شده است.
برای طرف پاکستان ، جدا از مسائل تروریسم و ترس از تجدید دهلی نو و کابل Nexus ، امتناع افغانستان از پذیرش خط دوراند به عنوان مرز بین المللی نیز همچنان یک نگرانی است.
این اختلاف دیرینه مربوط به سال 1893 است اما هنوز هم نگرش های افغان را نسبت به کمربند پشتون پاکستان شکل می دهد.
محدودیت های طالبان افغان
برای اسلام آباد ، فوری ترین مسئله تروریسم است. اما فشار دادن طالبان افغانستان برای تقویت TTP آسانتر از آنچه گفته می شود. رهبران و سربازان پا هر دو شبه نظامیان فارغ التحصیل از همان حوزه های علمیه پاکستانی هستند و ایدئولوژی یکسان دارند. هر دوی آنها علیه نیروهای ناتو به رهبری ایالات متحده با هم جنگیده بودند.
همچنین در بین طالبان افغانستان نگرانی هایی وجود دارد که هرگونه اقدام برای محدود کردن فعالیت های TTP ممکن است منجر به رانش جنگجویان خود به سمت داعش شود ، که همزمان افغانستان و هم پاکستان را به چالش می کشد.
برخی از کارشناسان پاکستانی معتقدند که اسلام آباد باید از مشاهده کابل صرفاً از طریق لنزهای TTP خودداری کند. مشارکت گسترده تر – اقتصادی ، دیپلماتیک و فرهنگی – محیط مورد نیاز برای حاشیه نشینی گروه های افراطی را ایجاد می کند.
ارتقاء روابط دیپلماتیک در واقع گامی در جهت درست است. پاکستان و افغانستان با یک انتخاب واضح روبرو هستند: چرخه ای از بی اعتمادی و درگیری را ادامه دهید یا دیپلماسی عملی را که در منافع اقتصادی و امنیتی متقابل مستقر است ، در آغوش بگیرید.
برقراری مجدد روابط سفیر ممکن است یک قدم متوسط باشد ، اما یک افتتاح نادر را ارائه می دهد. اگر بتوانند با هم از طریق آن قدم بزنند ، هر دو کشور و منطقه ایستاده اند.
