داستان: صدای اعتراف
در شبی زمستانی در حوالی بازار قدیمی اصفهان، زنی به نام نرگس بر پشت بام خانهاش ایستاده بود. چراغهای نقرهای شهر زیر باران ریزدم میدرخشیدند و بوی بنفشههای خیس از باغچههای کوچک به مشام میرسید. نرگس، زنی چهلساله با چشمانی ژرف و اندیشههایی سنگین، به آسمان نگاه میکرد. از کودکی، قلبش جایی برای رازهایی بود که هیچگاه به زبان نمیآورد—رازهایی از عشق، از دستدادنها، و از تنهایی.
نرگس شاعری بود، اما شعرهایش را تنها در دفترچهای قهوهای رنگ مینوشت و آن را زیر تختش پنهان میکرد. شعرهای او مانند نالههایی بودند که از عمق وجودش برمیخاستند—اعترافاتی که هرگز جایی برای بیان نداشتند. او از زندگیای نوشت که در آن مادرش، با چهرهای سرد و سنگین، او را در کودکی تنها گذاشته بود. از پدری نوشت که هیچگاه بازنگشت. و از عشقی نوشت که مانند پرندهای زخمی، بالهایش را بسته بود.
یکی از شعرهای او، با نام "خانهی خالی"، از معروفترین نوشتههایش شد:
خانهی خالی است،
درها بازند،
باد میوزد
و صندلیها را به رقص درمیآورد.
من اینجا تنها نیستم،
سایههای گذشتهام هستند که
با من حرف میزنند.
این شعر، مانند بسیاری از آثار نرگس، به سبک "صدای اعتراف" نوشته شده بود—سبکی که آن را از استفاده از زبان صریح و بیپرده برای بیان عمیقترین و تاریکترین احساسات انسانی الهام گرفته بود. این سبک، که در غرب توسط شاعرانی مانند آن سکستون (Anne Sexton) به اوج خود رسید، در شرق نیز جایگاه خود را یافت.
نرگس در آثارش از فرهنگ غنی ایرانی نیز بهره میبرد. او از فضاهای سرشار از عشق و رنجِ شعر حافظ و مولوی الهام میگرفت و آنها را با مدرنیته و زندگی شخصی خود ترکیب میکرد. شعرهای او گاهی از بازارهای شلوغ اصفهان، گاهی از باغهای گلمحمدی شیراز، و گاهی از کویرهای خاموش یزد سخن میگفتند.
در سالهای بعد، کارهای نرگس به زبانهای مختلف ترجمه شدند و در سراسر جهان مورد توجه قرار گرفتند. بسیاری از منتقدان او را "آن سکستون شرق" نامیدند، چرا که او نیز مانند سکستون، با شجاعت تمام، اسرار و زخمهای روحش را به نمایش گذاشته بود.
نرگس در آخرین شعرش نوشت:
من دیگر نمیترسم.
رازهایم را روی کاغذ ریختهام،
و کاغذها به باد سپردهام.
باد،
آنها را به هر گوشهی جهان میبرد.
و اینگونه، صدای اعتراف نرگس، مانند صدای آن سکستون، به بخشی از ادبیات جهان تبدیل شد—صدایی که هرگز خاموش نمیشود.
با ما در مرشدی همراه شوید
تصویر بالا تزئینی است.