فوت آیساف
در 10 اکتبر 2025، دهلی نو میزبان امیرخان متقی بودعملا وزیر خارجه امارت اسلامی افغانستان، رژیمی که هیچ کشوری به جز روسیه آن را به رسمیت نمی شناسد. اگرچه هند نیز به طور رسمی حکومت طالبان را به رسمیت نمی شناسد، س. جایشانکار وزیر امور خارجه با پروتکل قابل توجهی از متقی استقبال کرد و اعلام کرد که روابط دیپلماتیک به زودی به سطح سفارت ارتقا خواهد یافت. طالبان، که در خواندن چشم انداز ژئوپلیتیک ماهر هستند، به طرز ماهرانه ای از تنش های منطقه ای برای تضمین مشروعیت بین المللی در حال افزایش استفاده می کنند.
جهان در 15 اوت 2021 شاهد تسخیر کابل توسط طالبان بود. در عرض چند روز، نیروهای آنها تقریباً بدون مخالفت از افغانستان عبور کردند و در حالی که رئیس جمهور اشرف غنی به دوبی گریخت، وارد پایتخت شدند. بسیاری از دیپلماتها، مقامات رژیم سابق و شهروندانی که تمایلی به زندگی تحت حکومت اسلامگرایان رادیکال نداشتند، رها شدند. تخلیه دو هفته ای غیرنظامیان از میدان هوایی کابل به یک رویداد غم انگیز تبدیل شد که با هرج و مرج و خونریزی همراه بود، از جمله یک حمله مرگبار که نزدیک به 200 کشته بر جای گذاشت.
در ماه‌های بعد، رسانه‌های جهانی مملو از تصاویر و ویدیوهای دلخراشی شدند که آزار و اذیت کسانی را که «دشمنان» مقامات جدید و حذف تدریجی زنان از زندگی عمومی را به تصویر می‌کشیدند. با این حال توجه جهان به سرعت به جای دیگری معطوف شد. بدون چشم‌انداز واقع‌بینانه بازگشت دولت قدیم و طالبان که علاقه چندانی به تجاوز خارجی نشان نمی‌داد، وضعیت به حالت ناآرام در آمد. شش ماه بعد، روسیه تهاجم خود را به اوکراین آغاز کرد – درگیری که مقیاس و پیامدهای جهانی آن بر امور افغانستان بسیار سایه افکند و این کشور کوهستانی را برای سال‌های آینده به حاشیه‌های توجه بین‌المللی سوق داد.
بسیاری از سفارت‌خانه‌ها در کابل به‌عنوان «هیئت‌های تخنیکی» به کار خود ادامه دادند که توسط دیپلمات‌های معتبر در حکومت منحل‌شده غنی کار می‌کردند. هیچ کشوری طالبان را به رسمیت شناخت و در اصطلاح رسمی، حاکمان کابل به عنوانعملا مقامات این تساهل عملگرایانه چندین سال دوام آورد. در داخل افغانستان، طالبان حکومت خود را تحکیم کردند. برخی از شاخص‌ها، مانند امنیت شخصی، حتی بهبود یافته‌اند، اگرچه حاکمیت آنها در تفاسیر سفت و سخت از قوانین اسلامی غرق شده است.
با این حال، محیط بین المللی شروع به تغییر کرد. با طولانی شدن جنگ طولانی در اوکراین، مجموعه ای از تحولات در منطقه گسترده تر شروع به ارتقاء وجهه استراتژیک افغانستان کرد. پس از سقوط بشار اسد و ظهور HTS در سوریه، مسکو شروع به تجدید نظر در موضع خود در مورد کابل کرد. در جولای 2025، روسیه اولین کشوری شد که به طور رسمی دولت طالبان را به رسمیت شناخت و با جامعه بین المللی که تا آن زمان جبهه متحد عدم به رسمیت را حفظ کرده بود، از هم جدا شد. متقی در جریان سفر خود به مسکو، این اقدام روسیه را «شجاعانه» خواند.
آن رخنه دیپلماتیک به زودی راه را برای دیگران باز کرد. تشدید تنش ها بین هند و پاکستان در اوایل سال 2025، همراه با فروپاشی اولیه دولت شیخ حسینه بنگلادش و ناآرامی ها در نپال، دهلی نو را بر آن داشت تا محاسبات منطقه ای خود را دوباره ارزیابی کند. از نظر تاریخی، هند به دنبال استفاده از افغانستان به عنوان وزنه تعادلی در برابر پاکستان بوده است و به نظر می رسد منطق مشابهی سیاست فعلی آن را هدایت می کند. در همین حال، روابط کابل و اسلام آباد با درگیری های مکرر مرزی و اتهامات پاکستان مبنی بر پناه دادن طالبان به ستیزه جویان تحریک طالبان پاکستان به شدت بدتر شده است.
در این زمینه، سفر متقی به دهلی یک پیشرفت نمادین بود. او با همراهی جایشانکار، گرمی و اعتماد به نفس را ابراز کرد و به خبرنگاران به زبان هندی روان خطاب کرد – اقدامی که بسیاری را تحت تأثیر قرار داد و بر پیچیدگی دیپلماتیک رو به رشد طالبان تأکید کرد. پس از انتقاد اولیه در مورد یک رویداد مطبوعاتی محدود به خبرنگاران مرد، دومین کنفرانس با جنسیت مختلط با عجله ترتیب داده شد (در هند، خبرنگاران برجسته ای که امور افغانستان را پوشش می دهند، به ویژه زنان هستند). هند رسماً رژیم طالبان را به رسمیت نشناخت اما اعلام کرد که قصد دارد مأموریت خود در کابل را به وضعیت کامل سفارت برساند. هند همچنین متعهد شد که به پروژه های بشردوستانه و توسعه ای خود در افغانستان ادامه دهد.
علاوه بر این، مقامات هندی به متقی اجازه دادند تا از دیوبند، مرکز مهم اسلامی در شمال هند بازدید کند. این دیدار حاوی یک پیام غیرمستقیم برای طالبان بود، با توجه به این واقعیت که دیوبند در واقع حق تحصیل دختران را ترویج می کند. از سوی دیگر حضور متقی در دیوبند بیش از حد انتظار بود و بیش از 4000 نفر برای شنیدن سخنان وی حاضر شدند.
پیامدهای ژئوپلیتیکی این دیدار فوری بود. درست در روز ورود متقی، انفجاری کابل را لرزاند. مقامات افغانستان پاکستان را مسئول این انفجار دانستند. چند روز بعد، یک درگیری مرگبار مرزی روابط بین دو همسایه را بیشتر تیره کرد.
برای طالبان، این محیط ژئوپلیتیکی در حال تحول هم فرصت و هم اهرم را ارائه می دهد. با توجه به اینکه جهان به طور فزاینده ای توسط دیپلماسی معاملاتی اداره می شود، روندی که توسط HTS در سوریه نیز تقویت شده است، به نظر می رسد حاکمان کابل آماده «تجارت» همکاری انتخابی برای به رسمیت شناختن بین المللی هستند. برخلاف روسیه که تقریباً به طور کامل از غرب منزوی است، هند گفتگوی فعالی با ایالات متحده دارد (نگاه کنید به
ایالات متحده – هند: «مردان سرسخت» در مذاکرات پرمخاطره و اتحادیه اروپا (نگاه کنید به
مذاکره درباره توافقنامه تجارت آزاد اتحادیه اروپا و هندبه رسمیت شناختن دهلی نو برای مقامات طالبان در کابل بسیار مهم است.
