توسط Ajit Kumar Singh
درگیری های یک شبه 11-12 اکتبر 2025 ، در امتداد خط بی ثبات 2،640 کیلومتری دوراند بین افغانستان و پاکستان یکی از مرگبارترین رویارویی ها در سالهای اخیر بود که منجر به کشته های متعددی و مجدداً تنش های عمیق در سراسر جنوب آسیا شد. این خشونت ها در 9 اکتبر 2025 ، که اسلام آباد ادعا می کرد که Tehreek-E-Taliban Pakistan (TTP) رئیس Noor Wali Mehsud را هدف قرار داد ، به دنبال حمله هوایی جنجالی پاکستان در کابل بود. با این حال ، این حمله گفته می شود که به بازار شلوغ غیرنظامی حمله کرده و حداقل 15 مبارز را کشته است.
این حادثه باعث ایجاد مارپیچی از صرافی های توپخانه ای ، حملات هواپیماهای بدون سرنشین و حمله های مرزی در بخش های شمالی پاکستان ، به ویژه در استان های کونار و پاکتیکا افغانستان شد. تا طلوع آفتاب در 12 اکتبر ، دود سنگین بر فراز ولسوالی های باژور و خیبر پاکستان قابل مشاهده بود ، زیرا تصاویر ماهواره ای پاسگاه های نابودی را نابود کرده و شمشیربازی را آسیب می دید. این نبردها همچنین شریان های تجاری حیاتی ، از جمله گذرگاه های Torkham و Spin Boldak را که بیش از 2.5 میلیارد دلار تجارت سالانه دو جانبه دارند ، فلج کرده و هزاران معامله گر را به خود جلب کرده و باعث ناراحتی اقتصادی در هر دو کشور می شوند. از تاریخ 13 اکتبر ، آتش بس شکننده با واسطه مقامات سعودی و قطر در محل کار بود ، اما خصومت همچنان ادامه داشت.
ارتش پاکستان به سرعت اقدامات خود را به عنوان عملیات دفاعی توصیف کرد و پاسخ آن را به عنوان یک اقدام متقابل قانونی با آنچه که آن را “پرخاشگری طالبان بی پروا” در برابر بیش از 20 پاسگاه مرزی خواند ، بیان کرد. روابط عمومی بین خدمات ، مجموعه ای از حملات هوایی دقیق و حملات کماندو را که گزارش شده است بیش از 200 مبارز طالبان و عاملان TTP را خنثی کرده است ، ضمن از بین بردن 21 موقعیت افغانستان و چندین اردوگاه آموزشی تروریستی در داخل قلمرو افغان. اسلام آباد کشته شدن 23 پرسنل نیروی امنیتی پاکستانی (SF) و جراحات وارده به 29 نفر دیگر را تأیید کرد.
وزیر داخلی پاکستان ، محسین نقوی ، اقدامات افغانستان را “وحشیانه و بی پروا” محکوم کرد و یک پاسخ کالیبره شده را عهد کرد. وزارت امور خارجه پاکستان سفیر افغانستان را احضار کرد و کابل را به دلیل تهیه پناهگاه به کادرهای TTP محکوم کرد ، در حالی که منکر شد که این حمله هوایی 9 اکتبر باعث نقض فضای هوایی افغانستان شده است. پاکستان در ادامه از ماده 51 منشور سازمان ملل استفاده کرد و ادعا کرد که اقدامات مرزی آن دفاع از خود قانونی است.
دولت طالبان در کابل یک گزارش کاملاً متفاوت ارائه داد و درگیری ها را قصاص موجهی علیه نقض آشکار پاکستانی از حاکمیت افغانستان به تصویر می کشد. وزارت دفاع اعتصاب تلافی جویانه در پاسگاه های مرزی پاکستان را به عنوان پاسخ به بمب گذاری در 9 اکتبر که باعث کشته شدن غیرنظامیان شد ، تأیید کرد. سخنگوی طالبان ، زابیه الله مجاهد ادعا كرد كه نیروهای آنها 58 سرباز پاکستانی را در حالی كه تنها 9 تلفات را حفظ می كردند ، از بین بردند و نتیجه را به عنوان اثبات برتری نظامی افغانستان به تصویر كشیدند. طالبان تقابل را دفاع از یکپارچگی سرزمینی امارات اسلامی علیه “تجاوزات امپریالیستی” اسلام آباد توصیف کرد ، و قول داد از طرف افغان خط دورند محافظت کند ، که آنها همچنان به عنوان یک مرز استعماری مصنوعی رد می شوند. در حالی که تأیید مستقل محدود است ، گزارش های شبکه های محلی پشتون حاکی از آن است که واحدهای طالبان به طور خلاصه برخی از پست های مرزی پاکستانی را تحت الشعاع قرار می دهند.
تا ظهر 12 اکتبر ، صرافی های توپخانه به دنبال واسطه فوری عربستان سعودی و قطر فروکش کردند. ریاض با استفاده از نفوذ گسترده مالی و مذهبی خود ، هر دو طرف را تحت فشار قرار داد تا خصومت ها را متوقف کند ، هشدار داد که بی ثباتی می تواند تدارکات زائر حج و 10 میلیارد دلار در حواله های خلیج فارس به منطقه را به خطر اندازد. قطر با میزبانی مذاکرات مجازی ، این تلاش ها را تکمیل کرد و از نقش گذشته خود در توافق نامه های دوحه استفاده کرد. هر دو کابل و اسلام آباد آتش بس را پذیرفتند ، در حالی که امیرخان متتاکی ، وزیر امور خارجه ، که دارای دیپلماسی سعودی و قطری برای “جلوگیری از یک مصیبت بیشتر” بود ، وزیر امور خارجه امیرخان موتاتی را به عهده داشت. با این وجود ، آتش بس شکننده ماند. در 13 اکتبر ، تورخام بسته شد و حدود 50 میلیون دلار ترافیک روزانه کامیون را متوقف کرد. ناظران سازمان ملل متحد تقریباً 5000 غیرنظامی آواره ، در درجه اول پشتون ، که در آتش سوزی گرفتار شده بودند ، گزارش دادند.
سابقه درگیری های مرزی افغانستان و پاکستان به آوریل 2007 باز می گردد ، هنگامی که اولین رویارویی SF-SF بر روی پاسگاه های مورد مناقشه فوران کرد و الگویی از خشونت مکرر رانده شده توسط اختلافات حصارکشی و نفوذ شبه نظامی ایجاد کرد. مطابق پورتال تروریسم آسیای جنوبی (SATP) داده ها ، حداقل 39 مورد از این بیماری تا 10 اکتبر 2025 رخ داده است که باعث کشته شدن 60 نفر از طرف پاکستانی شده است – 41 پرسنل SF و 19 غیرنظامی. خط Durand همچنان نمایانگر یکی از مرزهای قابل احتراق آسیای جنوبی است. از سال 2025 ، پاکستان از تکمیل حصار مرزی خود 98 درصد گزارش می کند ، پروژه ای که بارها و بارها مخالفت افغانستان را برانگیخته است. تنها در سال 2024 ، 16 رویارویی SF به SF ثبت شد ، در نتیجه هشت کشته پاکستانی (پنج پرسنل SF و سه غیرنظامی) و 24 نفر زخمی شدند-همه پرسنل SF. افغانستان 19 کشته (هشت SF و 11 غیرنظامی) و 25 پرسنل نظامی را که در سال 2024 زخمی شدند ، تصدیق کرد.
کمیساریای عالی برای ارزیابی پناهندگان سازمان ملل ، تأکید می کند که چنین مبادلات دوره ای سالانه هزاران غیرنظامی را آواره کرده است و اعتماد به نفس بیشتری را به ترتیب های امنیتی دو جانبه از بین می برد. نه ماه اول سال 2025 قبل از تشدید 11 اکتبر ، 12 درگیری SF-SF را ثبت کرد و در نتیجه سه مرگ و میر پاکستانی و نه مجروح (شش SF و سه غیرنظامی) انجام شد. قدارهای رسمی کابل برای مدت مشابه شامل یک مرگ و میر SF و شش زخمی (سه غیرنظامی و سه ارتش) بود. تحلیلگران با بازگرداندن بازده 2021 طالبان با قدرت 25 درصدی در چنین برخوردهایی ، که به پروژه شمشیربازی 500 میلیون دلار پاکستان نسبت داده می شود ، همبستگی دارند.
فراتر از درگیری های ایالتی در ایالت ، نفوذ به شبه نظامی مرزی از قلمرو افغانستان به پاکستان افزایش یافته است ، که در درجه اول شامل عاملان TTP است. داده های SATP نشان می دهد 17 تلاش نفوذ در سال 2025 (تا 10 اکتبر) ، در نتیجه 202 تلفات-194 شبه نظامیان کشته شدند که در طی ضد عملیات کشته شدند و هشت مرگ SF پاکستانی-به همراه 33 زخمی (25 SF و هشت شبه نظامی). این نشان دهنده تشدید مشخص از سال 2024 است ، که 19 حمله را به ثبت رساند و باعث 74 نفر کشته (68 شبه نظامی و شش پرسنل SF) و 14 زخمی (نه SF و پنج شبه نظامی) شد.
این تلاش های نفوذ ، که عمدتاً از استانهای افغانستان مانند کونار و نانگرهار آغاز شده است ، شکایت اصلی پاکستان را نشان می دهد که کابل تحمل پناهگاه های TTP را تحمل می کند. اسلام آباد این شواهد را برای توجیه آموزه “تعقیب داغ” خود در مورد اعتصابات محدود مرزی ذکر می کند. تهدید مداوم همچنین هزینه های اقتصادی را تحمیل کرده است: بسته شدن مکرر تورخام در سال 2025 در حال حاضر 300 میلیون دلار ضرر تجاری وارد کرده است. در حالی که رهبران پشتون شمشیربازی را به عنوان “دیوار شرم” محکوم می کنند ، مقامات نظامی پاکستانی اصرار دارند که این یک ضرورت دفاعی است.
واسطه گری عربستان سعودی و قطر برای جلوگیری از تشدید بیشتر اثبات شده است. ریاض با تکیه بر مداخلات قبلی ، فرستاده های ارشد را اعزام کرد و محدودیت را به 1.5 میلیارد دلار آینده در بودجه وثیقه و حمایت از گندم افغانستان پیوند داد. کابل با قول محدود کردن حرکت مرزی TTP ، تلافی کرد. قطر میزبان یک گفتگوی ویدیویی سه جانبه بود و پیشنهاد ایجاد مانیتورهای مرزی مشترک را داد. پاکستان و افغانستان علناً از واسطه های خلیج فارس تشکر کردند. با این حال ، از تاریخ 13 اکتبر ، اجرای گشت های مشترک هنوز آغاز نشده است ، که شکنندگی آتش بس را نشان می دهد. تحلیلگران میانجیگری خلیج فارس را تا حدی ناشی از حمایت از سرمایه گذاری های خلیج فارس در کریدور اقتصادی چین و پاکستان و نگرانی های امنیتی منطقه ای حج.
در مرکز این تحولات ، بازدید مداوم وزیر امور خارجه طالبان امیر خان موتتاکی به هند بود که از 9 تا 16 اکتبر 2025 اجرا شد. این دیدار ، بالاترین هیئت طالبان به هند از سال 2021 ، در میان بحران مرزی صورت گرفت و تلاش کابل را برای تنوع بخشیدن به دیپلماتیک آن تحت تأثیر قرار داد. متتاکی با وزیر امور خارجه S. جیشانکار در دهلی نو ملاقات کرد ، جایی که هر دو طرف موافقت کردند که مأموریت کابل هند را برای وضعیت کامل سفارتخانه بالا ببرد و 500 میلیون دلار در راهروهای بشردوستانه برای کمک های افغانستان بازگشایی کند. در اظهارات مشترک ، متتاکی ابراز “ماندگاری” افغانستان به هند و علاقه به انتقال سه میلیارد دلار سرمایه گذاری از طریق بندر چاباهار ایران برای دور زدن مسیرهای تجاری پاکستانی.
در طی یک کنفرانس مطبوعاتی در 12 اکتبر ، متتاکی از “عناصر سرکش” پاکستان به دلیل تقویت شبکه های استان دولت اسلامی-خروازان ، انتقاد کرد و هشدار داد که اگر اسلام آباد گفتگو را رد کند ، افغانستان از حاکمیت خود محافظت می کند. اظهارات وی واکنشهای تند و تیز در پاکستان را به همراه داشت ، جایی که مقامات هند را به ارکستر لفاظی کابل برای جداسازی دیپلماتیک اسلام آباد متهم کردند.
رژیم طالبان در افغانستان ، اتهامات علیه پاکستان را به دلیل حمایت از استان دولت اسلامی-دولت-قراسان (IS-KP) برای بی ثبات کردن کشور شدت بخشیده است ، و ادعا می کند که اطلاعات بین خدمات پاکستان ، مناطق ایمن ، اردوگاه های آموزش و کمک های راهپیمایی را در سرتاسر پالایش و بویژه در زمینه های خطی و بخصوص در خطوط خطی و کایندون فراهم می کند ، به ویژه در خطوط خطی و بویژه ای ، بویژه در خطوط خطی و بویژه کیهان ، به ویژه در خطوط خطی و کایندون ، به ویژه در خطوط خطی و کایندون خط مقدم خط ، به ویژه در خطوط خطی Durand Durand Line این ادعاها در میان درگیری های مرزی در سال 2025 افزایش یافته است ، با هشدار سخنگوی طالبان زابیه الله مجاهد در 12 اکتبر 2025 ، که پاکستان حضور دولت اسلامی را در خاک خود نادیده می گیرد ، خواستار اخراج اعضای کلیدی و فاش کردن استخدام های استخدام شده از طریق کاراچی و فرودگاه های اسلام آباد است.
در تاریخ 11 سپتامبر ، عبدالحق واسیک ، رئیس اطلاعات طالبان اظهار داشت که “قدرت های خارجی” ، با دلالت بر پاکستان ، اعزام عاملان IS-KP در خارج از کشور ، و خاطرنشان می کند که این گروه هیچ قلمرو افغانستان را ندارد اما تهدیدی خارجی را تضمین می کند که اقدامات بین المللی را تضمین می کند. براساس گزارش ها ، IS-KP در سال 2024 24 حمله در افغانستان انجام داد و باعث کشته شدن 135 غیرنظامی و 22 جنگنده طالبان شد. 16 جنگجویان نیز در این عملیات کشته شدند. این حملات در سال 2025 (تا 12 اکتبر) با دو مرگ غیرنظامی و 35 طالبان کاهش یافت و همچنین 11 تروریست هستند – سیگنال کاهش عوارض غیرنظامی اما رژیم مداوم ، در میان دفاع های تقویت شده. پاکستان با توجه به اینکه تحت کنترل طالبان افغانستان تحت کنترل طالبان شبه نظامیان TTP قرار دارد ، باعث انتقام جویی متقابل و ترس از جنگ پروکسی می شود که ثبات منطقه ای را تهدید می کند.
دیدار متتاکی نشانگر تجدید نظر استراتژیک در وضعیت منطقه ای افغانستان بود و از وابستگی تاریخی به پاکستان به سمت تعامل با هند تغییر یافت. پاکستان ارتباطات مشترک هند و آفریقایی را به عنوان “انحراف بدخیم” محکوم کرد و چندین دیپلمات افغان را در اعتراض اخراج کرد. زمان بازدید ، همزمان با درگیری های خط Durand ، وزن ژئوپلیتیکی آن را تقویت کرد.
تغییر دیپلماتیک اکنون خطر تعریف تعادل امنیتی آسیای جنوبی را دارد. پاکستان ، زمانی که حامی اصلی طالبان بود ، خود را در تقابل آزاد با نیروهایی که به صعود به قدرت در کابل کمک می کند ، پیدا می کند. از نظر اقتصادی ، تعامل تجدید شده هند با افغانستان راهی را برای دور زدن مسیرهای عوارض پاکستانی فراهم می کند. با این حال ، نتیجه امنیت منطقه ای قبلاً ملموس بوده است: حملات TTP در پاکستان به دنبال جلسات هند متتاجی افزایش یافت. ناظران خاطرنشان می كنند كه ، در حالی كه دیپلماسی سعودی و قطر ممكن است به طور موقت تنش ها را آرام كنند ، آرامش پایدار در امتداد خط دوراند نیاز به اقدام طالبان قابل اثبات علیه پناهگاه های TTP و گفتگوی دو جانبه پایدار دارد ، از جمله مذاكرات بازگشایی مسئله مرز دائمی بین افغانستان و پاکستان.
بحران مرزی اکتبر 2025 شکنندگی روابط افغانستان و پاکستانی را در بر می گیرد ، جایی که شورش های همپوشانی ، مرزهای مورد مناقشه و ترازهای خارجی باعث بی ثباتی می شوند. آتش بس سعودی-Qatari به طور موقت تشدید را متوقف کرده است ، اما شکایات ساختاری همچنان حل نشده است. یک پاکستان که به طور فزاینده ای توسط یک نزدیکی افغانستان و هند جدا می شود ، ممکن است ضد شورش و همچنین عملیات پنهانی را تشدید کند و عواقب گسترده تری را در معرض خطر قرار دهد. هنگامی که دروازه های تورخام به طور آزمایشی در تاریخ 13 اکتبر بازگشایی شد ، نشانگر عادی بازگشت. با این حال ، تا زمانی که کابل و اسلام آباد رویکردهای واگرا خود را به خط دوراند ، پناهگاه های تروریستی و حاکمیت تجارت آشتی ندهند ، مرزها همچنان یک پودر باقی خواهند ماند. به قول امیرخان متتاجی از دهلی نو ، “افغانستان ابتدا صلح را هوس می کند – اما عزم آن ابدی است.”
