اسلام آباد ، پاکستان – وزیران خارجی پاکستان ، چین و طالبان حاکم افغانستان در حالی که روز چهارشنبه در کابل جمع می شدند برای یک جلسه سه جانبه ، با دست و لبخند نیمی از آن ، در حالی که در کابل جمع می شدند.
این دومین دیدار بین وزیر امور خارجه چین ، وانگ یی ، اسحاق دار پاکستان و همتای افغان آنها امیر خان موتتاکی در 12 هفته بود ، پس از آنکه در کنار هم قرار گرفتند پکن در ماه مهبشر
این جلسه ممکن است منجر به از سرگیری روابط دیپلماتیک بین پاکستان و افغانستان پس از یک دوره تنش زیاد بین آنها شود. همچنین این مرحله برای مذاکرات در مورد گسترش کریدور اقتصادی چین و پاکستان (CPEC)-بخشی از ابتکار جاه طلب و راهپیمایی و جاده (BRI) چین-به افغانستان تنظیم شده است. BRI شبکه ای از بنادر ، راه آهن و بزرگراه ها با هدف اتصال آسیا ، آفریقا و اروپا است.
اما همانطور که چین قصد دارد ردپای خود را در منطقه گسترش دهد ، تلاش های آن برای ایجاد صلح بین پاکستان و افغانستان نشان دهنده اضطراب آن از امنیت منافع خود حتی در طول CPEC موجود است.
و در حالی که پکن یک شریک حیاتی برای هر دو اسلام آباد و کابل است ، کارشناسان معتقدند که تأثیر آن بر روی هر دو باقی مانده است ، همانطور که تمایل چین برای مقابله با خطرات ناشی از آن ممکن است در صورتی که به دنبال آن باشد ، در صورتی که می خواهد پاکستان و طالبان را به وجود آورد ، یک بار متفقین ضخیم اما همسایگان را به خود جلب کند ، به یک آغوش قابل اعتماد بازگردد.
ششمین گفتگوی وزرای خارجی سه جانبه در 20 اوت 2025 در کابل بین معاون نخست وزیر/وزیر امور خارجه پاکستان برگزار شد @mishaqdar50، وزیر امور خارجه چین mfa_chinaو وزیر امور خارجه افغانستان mfa_afghanistan، با تمرکز بر سیاسی ، … pic.twitter.com/i6n8i2oygr
– وزارت امور خارجه – پاکستان (forignofficepk) 20 اوت 2025
تغییر پویایی منطقه ای
کنفرانس پکن در زیر سایه A اتفاق افتاد درگیری چهار روزه بین پاکستان و هند ، اما از آن زمان به بعد به سمت تخته شطرنج منطقه تغییر کرده است.
در ماه های اخیر ، پاکستان – که مدتها به عنوان نزدیکترین متحد چین دیده می شود و به همسایه شمال شرقی خود برای حمایت نظامی و اقتصادی متکی است – روابط با ایالات متحده ، رقیب اصلی جهانی پکن را تقویت کرده است.
چین ، به نوبه خود ، تعامل با هند ، حریف قوس پاکستان و رقیب اصلی آن برای نفوذ منطقه ای را از سر گرفته است. هندوستان همچنین به دنبال عقب نشینی نیروهای آمریکایی ، همچنان به تعمیق روابط با طالبان افغانستان ، که از اوت سال 2021 بر افغانستان حاکم بوده اند ، ادامه داده است.
در همین حال ، پاکستان و افغانستان در اختلاف هستند. اسلام آباد زمانی رئیس ارشد طالبان بود. اکنون ، این گروه را متهم می کند که یک پناهگاه امن را به گروه هایی که خشونت های مرزی را انجام می دهند ، فراهم می کند ، در حالی که افغانستان با اخراج پناهندگان افغان ، پاکستان را به نقض حقوق بشر متهم می کند.
در میان این امر ، چین خود را به عنوان واسطه ای قرار داده است ، نقشی که عمدتاً توسط CPEC هدایت می شود ، پروژه زیرساخت 62 میلیارد دلاری که از مرز پاکستان و چین در شمال تا بندر گوادر در بلوچستان اجرا می شود.
یک دیپلمات ارشد پاکستانی با آگاهی مستقیم از تعامل اخیر پاکستان با همتایان چینی و افغان خود گفت: چین ، به عنوان یک همسایه مشترک ، حق بیمه دیپلماسی محله را قرار می دهد. وی افزود ، برای چین ، یک محله مسالمت آمیز ضروری است.
این مقام رسمی به الجزیره گفت: “چین برای پیگیری و گسترش پروژه بزرگتر BRI خود به ثبات و امنیت از اهمیت بالایی برخوردار است ، بنابراین گسترش اتصال و توسعه به سمت غرب تنها می تواند موفق شود وقتی که این دو کشور تثبیت می شوند.”
وی افزود: “توسعه و اتصال در صورت عدم امنیت قابل دستیابی نیست. از این رو تلاش های آن برای جمع آوری این دو همسایه است.”
CPEC تحت فشار
CPEC ، که در سال 2015 تحت عنوان وزیر امور خارجه نخست وزیر وقت ، نواز شریف ، برادر بزرگتر نخست وزیر فعلی ، شهباز شریف آغاز شد ، توسط بسیاری در پاکستان به عنوان “تغییر دهنده بازی” برای این کشور مورد ستایش قرار گرفته است-یک سرمایه گذاری غول پیکر با پتانسیل ایجاد شغل و ایجاد اقتصاد.
اما این پروژه در سالهای اخیر کند شده است. در اواخر این ماه ، نخست وزیر شریف انتظار می رود به چین سفر کند تا به طور رسمی مرحله دوم CPEC را آغاز کند.
در حالی که تحول سیاسی مانع پیشرفت می شود ، نگرانی های اصلی چین همچنان امنیت زیرساخت ها و امنیت اتباع آن است که اغلب مورد هدف قرار گرفته اند.
گروه های جدایی طلب در بلوچستان ، بزرگترین و فقیرترین استان پاکستان ، مدتهاست که به پرسنل و تاسیسات چینی حمله کرده اند و آنها را به سوء استفاده از منابع محلی متهم می کنند. حملات به شهروندان چینی نیز در شمال پاکستان رخ داده است.
براساس آمار دولت ، نزدیک به 20،000 تبعه چینی در حال حاضر در پاکستان زندگی می کنند. از سال 2021 ، حداقل 20 نفر در آن کشته شده اند حملات در سراسر کشور
استلا هونگ ژانگ ، استادیار دانشگاه ایندیانا بلومینگتون در ایالات متحده ، گفت که چین مدتهاست که می خواست افغانستان را به CPEC بیاورد ، دامنه این پروژه را گسترش داده و ادغام منطقه ای را ترویج کند.
اما ژانگ ، که تحقیقات وی بر مشارکت توسعه جهانی چین متمرکز است ، گفت که مشخص نیست که پکن در مورد سرمایه گذاری در افغانستان یا پاکستان چقدر متقاعد شده است.
وی به الجزیره گفت: “چین ممکن است نوید سرمایه گذاری کند ، اما حتی اگر ما شاهد اقدامات در جبهه دیپلماسی چین هستیم ، مشخص نیست که آیا مقامات این دو کشور” قادر خواهند بود شرکت های دولتی و بانک ها را متقاعد کنند که با توجه به سابقه ناامیدکننده CPEC و خطرات اساسی در هر دو کشور ، سرمایه گذاری در پروژه های بیشتر در هر دو کشور سرمایه گذاری کنند.
برای محمد فیصل ، محقق امنیتی آسیای جنوبی در دانشگاه فناوری سیدنی ، بهبود امنیت داخلی پاکستان برای چین مهم است.
وی به الجازره گفت: “این نگرانی همان چیزی است که فشار پکن را برای بهبود روابط دو جانبه پاک و افغانس از زمان کار در پاکستان Tehreek-taliban (TTP) از خاک افغانستان هدایت می کند ، در حالی که گروه های مبارز بلوچ نیز در افغانستان فضایی پیدا کرده اند.”
وی افزود: “از طریق مذاکرات سه جانبه سطح بالا ، پکن قصد دارد اختلافات اسلام آباد-کابل را محدود کند و همچنین از هر دو طرف بخواهد تا نگرانی های امنیتی یکدیگر را برای جلوگیری از تفکیک روابط ، برطرف کنند.”
طالبان پاکستان ، که به عنوان TTP نیز شناخته می شود ، در سال 2007 تأسیس شد ، گروهی است که از نظر ایدئولوژیکی با طالبان در افغانستان هماهنگ است اما به طور مستقل هم در افغانستان و هم در پاکستان فعالیت می کند.
طالبان بارها و بارها ادعاهایی را مبنی بر استفاده از خاک آن برای حملات علیه پاکستان رد کرده و به طور مداوم هرگونه ارتباط با TTP را رد کرده است.
چالش های امنیتی
از آنجا که طالبان در اوت سال 2021 قدرت را به دست گرفتند ، پاکستان با خشونت شدید روبرو شده است ، به ویژه در خیبر پختونخوا و بلوچستان ، که هر دو هم مرز با افغانستان هستند.
اسلام آباد بارها و بارها ادعا کرده است که از خاک افغانستان توسط گروه های مسلح ، به ویژه TTP استفاده می شود تا حملات را در مرز متخلخل انجام دهد.
داده های موسسه مطالعات و امنیت در پاکستان مستقر در اسلام آباد (PICS) نشان می دهد که در شش ماه اول سال 2025 ، 502 حمله جنگنده باعث کشته شدن 737 نفر از جمله 284 پرسنل امنیتی و 267 غیرنظامی شد.
در مقایسه با نیمه اول سال 2024 ، حملات جنگنده 5 درصد افزایش یافت ، کشته شدگان 121 درصد افزایش یافت و براساس PICSS ، جراحات 84 درصد افزایش یافت.
همچنین چین نیز نسبت به جنبش اسلامی ترکستان شرقی (ETIM) ابراز نگرانی کرده است و مبارزان خود را به استفاده از قلمرو افغانستان برای انجام حملات علیه چین متهم کرده است.
عبدال باسیت ، یکی از همکاران پژوهش در دانشکده مطالعات بین المللی S. Rajaratnam در سنگاپور ، گفت که از زمان خروج ایالات متحده از افغانستان ، چین به عنوان بازیگر اصلی ژئوپلیتیکی آسیای جنوبی ظاهر شده است.
وی گفت: “بدون پرداختن به نگرانی های امنیتی و محور افغانستان پاکستان ، مؤلفه پاکستان بری ، CPEC ، مورد استفاده قرار نمی گیرد و توسعه نیافته است. از این رو ، چین سه گانه را برای کمک به افغانستان و پاکستان حل کرده است که مسائل امنیتی خود را تحت یک سیاست کلیدی قرار می دهد که سعی می کند اقتصاد و دیافراگم را از بین ببرد و دیافراگم از Hassle Hassle.
فیصل ، از دانشگاه فناوری سیدنی ، افزود: چین وزن سیاسی را به ارمغان می آورد و هر دو حمایت دیپلماتیک را در سازمان های چند جانبه – به ویژه در مورد ضد تروریسم – و وعده القاء اقتصادی ارائه می دهد.
اما او نسبت به اهرم بلند مدت پکن محتاط بود. وی گفت: “فراتر از تأکید بر اهمیت ثبات از طریق هماهنگی امنیتی پیشرفته بین پاکستان و افغانستان ، نتایج تلاش های چین محدود شده است ، تا حدی به دلیل اضطراب امنیتی خود پکن.”
دیپلمات ارشد پاکستانی گفت: BRI و پروژه های مرتبط با چین آن را در جنوب شرقی آسیا و آسیای میانه به ارمغان آورده و ابراز خوش بینی می کند که پکن می تواند تغییر بین پاکستان و افغانستان “مسلح به ابزارهای سیاسی ، دیپلماتیک ، اقتصادی و مالی” ایجاد کند ، حتی اگر نتایج محدود شده باشد.
اما آیا چین به عنوان واسطه و ضامن بین پاکستان و افغانستان عمل خواهد کرد؟ دیپلمات شکاک بود.
وی گفت: “در مورد ضمانت نامه ، من مطمئن نیستم که چین مایل است یا مشتاق این کار باشد. مطمئناً می تواند به دلیل اعتماد به نفس بالایی که از آن برخوردار است ، این نقش را ایفا کند ، اما آیا این کار را انجام می دهد یا نه ، هنوز دیده نمی شود.”
