رکسانا بنیاعتماد: صدای سینمای مستند ایران
در کوچههای باریک اصفهان، زیر سایهی درختان چنار کهنسال، پرندهای آواز میخواند. صدایش همچون زمزمهی رود زایندهرود، آرام و عمیق، به گوش میرسید. در این شهر، جایی که تاریخ و فرهنگ در هم تنیدهاند، رکسانا بنیاعتماد، بانوی سینمای مستند ایران، قدم میگذارد. او، همچون پرندهی آوازخوان، روایتهایی را زمزمه میکند که در قلب هر ایرانی طنینانداز است.
رکسانا، با دوربینش بهمثابه قلمی جادویی، داستانهایی را ثبت میکند که از دل خاک ایران برمیخیزد. در فیلم مستند «زیر پوست شهر»، او با نگاهی عمیق به زندگی زنان در محلههای قدیمی تهران میپردازد. تصاویر او، همچون شعر حافظ، پر از نمادها و نشانههایی است که بیننده را به تفکر وامیدارد. یکی از شخصیتهای فیلم، زنی به نام فاطمه، با صدایی آرام میگوید: «زندگی، مثل باد است. گاهی گرم و نوازشگر، گاهی سرد و تلخ. اما مهم این است که نفس بکشیم و ادامه دهیم.»
رکسانا در «کلوزآپ، نمایی نزدیک» به بررسی تأثیر سینما بر زندگی واقعی مردم میپردازد. این فیلم، همچون مثنوی مولانا، درونمایهای فلسفی دارد و پرسشی عمیق را مطرح میکند: «آیا سینما میتواند واقعیت را تغییر دهد؟» در یکی از صحنههای بهیادماندنی، مردی به نام علی میگوید: «فیلمها مثل آینهای هستند که روحمان را نشان میدهند. گاهی از خودمان میترسیم، گاهی به خودمان افتخار میکنیم.»
او، با فیلمهایی چون «آسمان محبوب» و «لبهی باد»، مرزهای سینمای مستند ایران را گسترش داد. این آثار، همچون دیوان حافظ، پر از رمز و راز و زیباییاند. در «آسمان محبوب»، تصاویری از آسمان خراسان، با ابرهای سفید و خورشید درخشان، بیننده را به سفری روحانی دعوت میکند. رکسانا در این فیلم با گفتوگوهایی عمیق، به بررسی مفهوم امید و رهایی میپردازد. یکی از شخصیتها میگوید: «امید، مثل آسمان است. هیچوقت تمام نمیشود، حتی در تاریکترین شبها.»
رکسانا بنیاعتماد، با آثارش نه تنها سینمای ایران، بلکه ادبیات و فرهنگ این سرزمین را نیز غنیتر کرده است. او، با نگاهی انسانی و فلسفی، پلی میان گذشته و حال ایجاد میکند. فیلمهای او، همچون اشعار سعدی، درسهایی از زندگی و انسانیت به مخاطب میدهند.
با ما در مرشدی همراه شوید تا داستانهایی را کشف کنیم که قلبمان را لمس میکنند و ذهنمان را به چالش میکشند. تصویر بالا تزئینی است.
رکسانا بنیاعتماد، صدایی است که از دل تاریخ و فرهنگ ایران برخاسته و جهانیتر از مرزهای جغرافیایی طنینانداز است. آثار او، همچون گنجینهای از ادبیات و سینما، برای نسلهای آینده باقی خواهد ماند.