ایران ایده یک کنسرسیوم کشورهای خاورمیانه – از جمله ایران ، عربستان سعودی و امارات متحده عربی (امارات متحده عربی) – برای غنی سازی اورانیوم ، در تلاش برای غلبه بر اعتراضات ایالات متحده در مورد ادامه برنامه غنی سازی آن.
این پیشنهاد به عنوان راهی برای قفل کردن کشورهای حوزه خلیج فارس در حمایت از موضع ایران تلقی می شود که باید به حفظ قابلیت های غنی سازی اجازه داده شود.
تهران این پیشنهاد را به عنوان یک امتیاز می داند ، زیرا این امر به کشورهای همسایه امکان دسترسی به دانش فن آوری خود را می دهد و آنها را در این روند ذینفعان می کند.
مشخص نیست که آیا عباس آراگچی ، وزیر امور خارجه ایران ، این پیشنهاد را به طور نسبتاً مختصر ارائه داده است مذاکرات سه ساعته با ایالات متحده در عمان روز یکشنبه ، مجموعه چهارم چنین مذاکرات ، اما طبق گزارش ها این پیشنهاد در تهران در حال گردش است.
پس از مذاکرات ، آراگچی به دبی پرواز کرد و در آنجا با وزیر امور خارجه امارات ، شیخ عبدالله بن زید النهیان صحبت کرد. امارات متحده عربی در حال حاضر اورانیوم را برای برنامه هسته ای خود غنی نمی کند.
این کنسرسیوم مبتنی بر تسهیلات ایران با غنی سازی به سطح 3.67 ٪ مندرج در قرارداد هسته ای اصلی 2015 بین تهران و شش قدرت جهانی است که دونالد ترامپ به طور یک جانبه در سال 2018 به پایان رسید.
ایالات متحده خواستار آن شده است که ایران غنی سازی را به پایان برساند و تمام امکانات هسته ای خود را از بین ببرد. اما در میان اختلافات در واشنگتن ، ترامپ تصمیم نهایی در مورد این موضوع را اتخاذ نکرده و از جدیت ایران در مذاکرات ستایش کرده است.
ایده کنسرسیوم برای اولین بار توسط مذاکره کننده هسته ای سابق ایران سید حسین موساویان و فیزیکدان پرینستون ، فرانک فون هیپل مدتها قبل از مذاکرات فعلی تهران واشنگتن ، در مقاله ای که به طور گسترده در اکتبر 2023 در بولتن دانشمندان اتمی خوانده شده بود ، پیشنهاد شد.
تحت این کنسرسیوم ، سعودی ها و امارات متحده عربی سهامدار و سرمایه گذار خواهند بود و به فناوری ایران دسترسی پیدا می کنند. درگیری کشورهای حوزه خلیج فارس می تواند به عنوان یک بیمه اضافی تلقی شود که برنامه هسته ای ایران برای اهداف کاملاً مدنی بوده است و نه مسیر ساخت بمب ، همانطور که اسرائیل ادعا می کند.
اگر سعودی ها و امارات متحده عربی مجاز به اعزام مهندسین به ایران بودند ، یک شکل اضافی از دید در مورد این برنامه امکان پذیر می شود ، و جامعه بین المللی فقط به کار بازرسان هسته ای سازمان ملل متحد از آژانس بین المللی انرژی اتمی متکی است.
ایران به تدریج از سطح غنی سازی و محدودیت های انباشته شده در قرارداد اصلی سال 2015 فاصله گرفت و ترامپ را به دلیل ترک قرارداد هسته ای مقصر دانست. معاون وزیر امور خارجه ایران ، مجید تاکت-راونوچی ، گفت: “برای مدت زمان محدود ، می توانیم یک سری محدودیت ها را در سطح و حجم غنی سازی بپذیریم.”
ایالات متحده در ابتدا این تصور را می داد که در طی دو ماه از شروع مذاکرات به توافق با ایران نیاز دارد ، اما هرچه فنی هر توافق پیچیده تر می شود ، ممکن است مذاکرات مجاز به ادامه تابستان باشد.
ایران در حال حاضر اورانیوم را به 60 ٪ خلوص غنی می کند-بسیار بالاتر از حد 3.67 ٪ تعیین شده در قرارداد 2015 ، و یک مرحله فنی کوتاه از 90 ٪ مورد نیاز برای مواد درجه سلاح. وزیر امور خارجه آمریكا ، ماركو روبیو ، گفت كه این سطح غنی سازی اورانیوم به مراتب بیشتر از حد لازم برای مصارف غیرنظامی است.
در آنچه ممکن است اشاره ای به پیشنهاد ایرانی ، وزیر امور خارجه عمانی ، بدر آل بوسیدی ، به “ایده های مفید و اصلی که منعکس کننده آرزوی مشترک برای دستیابی به توافق افتخارآمیز است” اشاره کرد.
امارات متحده عربی یک نیروگاه هسته ای مدنی به نام Barakah ، واقع در غرب ابوظبی ، اداره می کند. این نخستین نیروگاه هسته ای در جهان عرب است که به طور کامل عملیاتی می شود و هر چهار راکتور هم اکنون بصورت آنلاین هستند و باید بتوانند یک چهارم از نیازهای برق امارات را تولید کنند.
