در یکی از روزهای گرم تابستان، در کوچهای ساکت در جنوب شیکاگو، زنی به نام لیلا زندگی میکرد. لیلا شاعری بود که کلماتش مانند رودخانهای جاری بود، صدای بیصدایان را به گوش جهانیان میرساند. او از سنین کودکی تحت تأثیر شعرهای گوندولین بروکس قرار گرفت. بروکس، شاعری که با کلماتش روح سیاهپوستان آمریکا را به تصویر کشید، الهامبخش لیلا برای نوشتن و مبارزه با نابرابری بود.
لیلا هر روز صبح با دیدن دیوارهای رنگ و رو رفته خانهاش و گوش دادن به صدای کودکان محله که با خنده و گریه به مدرسه میرفتند، شعرهای جدیدی مینوشت. او معتقد بود که شعر باید زخمهای جامعه را بشکافد، دردها را فریاد بزند، و امید را در دل مردم زنده نگه دارد. شعرهای لیلا مانند شعرهای بروکس، از زندگی روزمره مردم عادی سرچشمه میگرفت. او از مادری که با دستان خستهاش نان خانواده را تأمین میکرد، از جوانانی که در جستجوی هویت خود بودند، و از پیرزنی که خاطراتش را همچون گنجی گرانبها حفظ کرده بود، مینوشت.
یکی از معروفترین شعرهای لیلا، با عنوان «کوچهی سکوت»، الهامگرفته از اثر مشهور بروکس، «ما کولیهای واقعی هستیم» بود. در این شعر، لیلا از زندگی مردم محلهاش میگوید که با وجود سختیها، همچنان به زندگی ادامه میدهند. او در این شعر از تکنیکهای شعری بروکس مانند استفاده از زبان محاورهای و تأکید بر فردیت و اصالت افراد بهره میبرد. لیلا معتقد بود که شعر باید صدای کسانی باشد که در سکوت زندگی میکنند، و این همان چیزی بود که بروکس در آثارش به آن پرداخته بود.
لیلا همچنین از سبک شعر مدرن بروکس الهام گرفته بود. او با ترکیب فرمهای سنتی و مدرن، شعرهایی خلق میکرد که هم زیبا بودند و هم قدرتمند. او مانند بروکس، از شعر به عنوان ابزاری برای تغییر اجتماعی استفاده میکرد و به مردم میآموخت که چگونه با کلمات، دنیای خود را دگرگون کنند.
در یکی از شبهای پاییزی، لیلا در یک محفل ادبی شرکت کرد و شعر «کوچهی سکوت» را برای حضار خواند. پس از پایان شعر، سکوتی عمیق بر سالن حاکم شد. در آن سکوت، صدای قلبهایی شنیده میشد که با کلمات لیلا به تپش درآمده بودند. یکی از حضار با چشمانی اشکآلود گفت: «شعر تو صدای ماست، صدای کسانی که دیده نشدهایم.»
لیلا با لبخندی آرام پاسخ داد: «شعر صدای همه ماست. شعر همچون پلی است که ما را به هم وصل میکند و به ما یادآوری میکند که هر یک از ما داستانی داریم که ارزش شنیدن دارد.
با ما در مرشدی همراه شوید، تا با کلمات، دنیا را تغییر دهیم.»
و به این ترتیب، لیلا راه بروکس را ادامه داد، و با شعرهایش، نه تنها صدای سیاهپوستان آمریکا، بلکه صدای تمام کسانی که در سکوت زندگی میکنند را به گوش جهانیان رساند.
(تصویر بالا تزئینی است.)
منابع و یادداشتها:
- گوندولین بروکس (۱۹۱۷–۲۰۰۰) نخستین زن سیاهپوستی بود که جایزه پولیتزر شعر را دریافت کرد. آثار او به بررسی زندگی سیاهپوستان آمریکا، هویت و عدالت اجتماعی میپردازد.
- شعر مشهور او «ما کولیهای واقعی هستیم» (We Actual Cool) نمونه بارزی از تکنیکهای شعری اوست که با استفاده از زبان ساده و تأکید بر فردیت، پیامی قدرتمند را منتقل میکند.
- سبک شعری بروکس تأثیر عمیقی بر ادبیات مدرن و جنبشهای حقوق مدنی گذاشته است.
با الهام از آثار گوندولین بروکس و تلاش برای ادای احترام به میراث او.
