گزارش مشترک منتشر شده توسط سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) و صندوق بین المللی امداد کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) هشدار می دهد که سیستم آموزشی افغانستان در یک بحران شدید قرار دارد که می تواند آینده میلیون ها کودک و نوجوان را در این کشور از مسیر خود خارج کند.
بر اساس این گزارش با عنوان گزارش وضعیت معارف افغانستان 2025بیش از 2.13 میلیون کودک در سن ابتدایی در حال حاضر از مدرسه بازمانده‌اند و بسیاری از کسانی که در این مدرسه شرکت می‌کنند در دستیابی به مهارت‌های اولیه سواد یا حساب کردن ناکام هستند. شگفت آور است که بیش از 90 درصد از کودکان ده ساله در کشور نمی توانند یک متن ساده را بخوانند.
این گزارش همچنین به سیاستی اشاره می‌کند که توسط رژیم طالبان معرفی شد که با محکومیت جامعه جهانی مواجه شد: ممنوعیت تحصیل متوسطه دختران.
این ممنوعیت اکنون در چهارمین سال خود باعث شده است که 2.2 میلیون دختر نوجوان قادر به شرکت در کلاس ها نباشند و افغانستان تنها کشوری در جهان است که دختران و زنان به طور سیستماتیک از دسترسی به تحصیلات متوسطه و عالی محروم هستند.
در همین حال، ثبت نام پسران در آموزش عالی از سال 2019 تقریباً 40 درصد کاهش یافته است.
شرایط در مدارس بحران را تشدید می کند – تقریباً نیمی از مدارس فاقد امکانات ضروری مانند آب تمیز، سرویس بهداشتی یا گرمایش هستند و بیش از 1000 مدرسه به دلیل درگیری و بلایای طبیعی تعطیل هستند.
این گزارش بر پیامدهای درازمدت نگران کننده در صورت تداوم محدودیت های تحصیلی دختران تاکید می کند و هشدار می دهد که ممکن است تا سال 2030 نزدیک به 4 میلیون دختر از تحصیل متوسطه محروم شوند.
این گزارش تخمین می زند که ممنوعیت تحصیلات عالی برای زنان به تنهایی ممکن است تا سال 2066 تا 9.6 میلیارد دالر از پتانسیل اقتصادی از دست رفته برای افغانستان ضرر داشته باشد که حدود دو سوم تولید ناخالص داخلی فعلی آن است.
یونسکو و یونیسف در گزارش خود خواستار اقدام فوری و قاطع هستند: بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها برای دختران، گسترش فرصت‌های یادگیری فراگیر، به‌ویژه آموزش پایه، و همچنین سرمایه‌گذاری بلندمدت در برنامه‌هایی که سواد، محاسبه، مهارت‌های زندگی و معیشت را فراهم می‌کنند.
یونسکو اشاره کرد که در حال حاضر تسهیلگران اجتماعی را در بیش از 2600 روستا آموزش داده است که به بیش از 56000 جوان که عمدتاً دختر هستند، آموزش داده است و آموزش از طریق رادیو، تلویزیون، پلتفرم های آنلاین و واتس اپ ارائه می شود. از طریق این روش‌ها، سازمان می‌تواند به حدود 17 میلیون افغان دسترسی داشته باشد و در مواردی که تحصیل حضوری غیرممکن است، گزینه‌های جایگزین را ارائه دهد.
