در هفته های اخیر ، تاجیکستان به دلیل موضع سخت خود در مورد افغانستان ، جایی که اخیراً طالبان به قدرت بازگشتند ، به عناوین خود رسیده است. ممکن است به نظر برسد که اگر کسی نگران حفظ روابط خوب با طالبان باشد ، تاجیکستان است. این مرز کوهستانی گسترده با افغانستان دارد که کنترل آن دشوار است و اعتقاد بر این است که ارتش تاجیک ضعیف ترین در آسیای میانه است. تاجیکستان یک توقف حمل و نقل برای بیشتر موارد است ترافیک مواد مخدر از افغانستان تا روسیه و اروپا و این کشور در چند سال گذشته حملات تروریستی زیادی را متحمل شده است.
با این حال ، برخلاف همسایگان خود در آسیای میانه ، به علاوه روسیه و چین ، تاجیکستان عجله ای برای برقراری ارتباط با دولت جدید در کابل ندارد. در مقابل ، این نقش دشمن اصلی طالبان را بر عهده گرفته است ، که گفته می شود از بقایای نیروهای مخالف افغانستان حمایت می کند (گرچه Dushanbe این را انکار می کند).
رئیس جمهور امومالی رحمان دارد برگشته با توجه به موضوع بدبختی های افغانستان تحت طالبان در هر سخنرانی عمومی اخیر که او انجام داده است ، حتی آنهایی که با سیاست خارجی ارتباط ندارند. در جلسات و انجمن های بین المللی ، رحون مکرر گفت که تاجیکستان بدون در نظر گرفتن موقعیت کل مردم افغانستان ، به ویژه همه اقلیت های قومی آن ، هیچ دولت دیگری را که در افغانستان تشکیل شده است ، به رسمیت نمی شناسد. به گفته رحون ، تاجیک های قومی بیش از 46 درصد از جمعیت افغانستان را تشکیل می دهند ، اگرچه تخمین بیشتر محققان حدود 20 درصد معلق است.
در تابستان ، تاجیکستان تنها کشور منطقه بود که موعود برای گرفتن 100000 پناهنده افغان. رحون همچنین پس از مرگ ، دستور معتبر Ismoili Somoni را به رهبران قومی تاجیک ضد طالبان اعطا کرد: افسانه مجاهدین فرمانده احمد شاه مسعود و رئیس جمهور پیشین افغانستان Burhanuddin Rabbani.
شایعات مداوم وجود داشته است مبنی بر اینکه تاجیکستان نیز به نیروهای باقیمانده ضد طالبان کمک می کند: جبهه مقاومت ملی افغانستان در استان پانجیر ، جایی که بیش از 98 درصد از مردم تاجیک قومی هستند. این است تنها قلمرو که طالبان هنوز به طور کامل تصاحب نشده اند. براساس برخی گزارش ها ، رهبران مقاومت احمد مسعود جونیور و معاون رئیس جمهور پیشین افغانستان و رئیس جمهور خود اعلام شده امروله صالح در حال حاضر در تاجیکستان هستند. زنبق انکار کردن گزارش های حمایت از آن از جبهه مقاومت ملی ، و می گوید که احمد مسعود جونیور به سادگی برای شرکت در مذاکرات با طالبان به تاجیکستان آمد که در نهایت هرگز اتفاق نیفتاد.
طالبان دارند پاسخ داد با گفتن آنها تحمل “دخالت در امور داخلی افغانستان” و مبارزان اعزام شده به مرز تاجیک. تاجیکستان نیز به طور جدی آمادگی نظامی خود را نشان می دهد. برای اولین بار از اعلام استقلال در سال 1991 ، تاجیکستان قرار داده است صدها هزار نفر از سربازان خود را با هوشیاری و به یاد آوردند و مخازن خود را برای آزمایش آمادگی جنگی خود به یاد آوردند. بیست هزار سرباز به مرز افغانستان فرستاده شدند. رحمان شخصاً برای اولین بار در چند سال برای اولین بار از مناطق مرزی این کشور بازدید کرد ، به سربازان خطاب کرد و یک رژه نظامی را بررسی کرد.
با این وجود ، خیلی زود است که بگوییم تاجیکستان و افغانستان در آستانه جنگ هستند. علیرغم لفاظی شدید رحون ، او و سایر مقامات عالی رتبه تاجیک با احتیاط شدید عمل می کنند و از مراجعه مستقیم به طالبان خودداری می کنند و انتقاد آنها را به این واقعیت محدود می کنند که دولت جدید افغانستان به اندازه کافی از اقلیت های قومی کشور فراگیر نیست.
بسیاری از اظهارات جسورانه دوشانبه روی کاغذ باقی مانده است. به عنوان مثال ، قول ژوئیه برای پذیرش 100000 پناهنده بعید است که در آینده نزدیک تحقق یابد. وزیر داخلی تاجیکستان ، رمازون رحیمزودا ، در ماه سپتامبر گفت که تاجیکستان قادر به جذب تعداد زیادی از پناهندگان یا پناهجویان نیست زیرا “در بیست سال ، یک سازمان بین المللی واحد در ایجاد زیرساخت ها برای جذب پناهندگان و جستجوگرها کمک عملی نکرده است.”
در واقعیت ، Dushanbe در حال ارسال است هزار هزار از پناهندگان به افغانستان بازگشت و آمار دقیقی را منتشر نمی کند. در اواسط ماه اکتبر ، رئیس کمیته امنیت ملی ، سایمومین یاتیموف ، گزارش داد که حداکثر 600 افغانی سعی می کنند هر روز از مرز عبور کنند و این کشور در حال حاضر 15،000 پناهنده افغانی است. این به رشد نسبتاً متوسط تبدیل می شود ، زیرا این رقم بود در حال حاضر 10،000 در اوایل ماه سپتامبر ، بلافاصله پس از قدرت طالبان.
تاجیکستان همچنین از قطع روابط تجاری با دولت جدید افغانستان خودداری کرده است ، حتی اگر افغانستان فقط 1.5 درصد از کل حجم تجارت این کشور را به خود اختصاص دهد. برق ، کالای اصلی صادرات تاجیکستان به افغانستان ، هنوز هم است مجهز شدن در سراسر مرز ، حتی اگر طالبان در حال حاضر نتوانند هزینه آن را بپردازند ، و قبلاً هم جمع شده است 11 میلیون دلار در بدهی
برخی در رده های طالبان هستند مایل برای بهبود روابط با تاجیکستان ، اما رحون به سختی نمی تواند چنین توافق هایی را انجام دهد. رژیم وی از مشکلات اقتصادی و خستگی عمومی با قاعده تقریباً سی ساله خود در حال بازگشت است ، بنابراین بازی با ناسیونالیست قومی و کارت مدافع پان تاجیک ، حمایت وی را در بین مردم تاجیک تضمین می کند.
از زمانی که طالبان کابل را اسیر کردند ، تاجیک های معمولی با عکس های تکان دهنده از افغانستان در رسانه های اجتماعی غرق شده اند ، از جامعه بین المللی درخواست می کنند تا به گرفتاری مردم تاجیک در افغانستان توجه کند ، پیام هایی در زمینه حمایت از نیروهای مقاومت و دادخواستهای آنلاین.
انتقاد از همسایگان دیگر تاجیکستان ، مانند ازبکستان ، کمتر محبوب نیست-وزیر امور خارجه ، عبدالعزیزز کمیلوف ، اولین مقام عالی رتبه منطقه بود مذاکره کردن با طالبان در کابل – برای تمایل خود برای همکاری با طالبان.
ازبکستان همچنین در مورد شمول بودن صحبت می کند و نگران حقوق ازبک ها در افغانستان است ، اما بر خلاف دوشیانبه ، تاشکنت با ازبک های کشور به عنوان “مردم خود” یا نمایندگان دیاس اوزبک رفتار نمی کند ، اما در درجه اول آنها را به عنوان ملی های افغان می بیند.
Dushanbe می فهمد که هیچ یک از نهاد تاجیک فراگیر وجود ندارد ، اما در طول حرفه سیاسی خود ، رحون خود را به عنوان “سرپرست و حامی همه تاجیک ها در جهان” نگه داشته است (همانطور که همکارانش او را صدا می کنند علنی) ، و دولت تاجیک به طور فعال احساسات ناسیونالیستی را در بین مردم تشویق می کند.
بنابراین ، بحران سیاسی در همسایگان افغانستان ، به رهبر تاجیک توبه شده فرصتی برای بازخرید خود در نگاه مردم خود داده است. مارک تجاری وی در مورد “آسمان صلح آمیز بر سر ما” ، که عموم مردم شروع به خسته شدن کرده بودند ، اکنون یک بار دیگر مرتبط است.
رحون و همچنین حمایت از پشتیبانی در خانه ، از حضور در کانون توجه بین المللی بهره مند شده است. وی تنها رهبر آسیای میانه بود که رئیس جمهور فرانسه امانوئل ماکرون در تاریخ 13 اکتبر به مذاکره در پاریس دعوت کرد ، هنگامی که رحون و ماکرون در مورد کمک های احتمالی فرانسه به تاجیکستان برای تثبیت اوضاع بحث کردند. رحون همچنین با رئیس شورای اروپا چارلز میشل ، رئیس امور خارجه اتحادیه اروپا ، جوزپ بورل و سایر مقامات بین المللی در همان سفر اروپا دیدار کرد.
تاجیکستان قصد ندارد وارد رویارویی مستقیم با طالبان شود. در عوض ، با در نظر گرفتن چند خطرات بیشتر از همسایگان خود ، رهبری تاجیک در افزایش محبوبیت خود در خانه و خارج از کشور حساب می کند. Dushanbe می تواند چنین خطراتی را بر عهده بگیرد ، مطمئناً به عنوان آخرین راه حل ، همیشه می تواند به سربازان روسی که مرز تاجیک-افغان را تضمین می کنند ، برگردد. تاجیکستان همچنین در همکاری های نزدیک نظامی با چین شرکت می کند.
با فرض اینکه اوضاع در افغانستان بعید است در آینده قابل پیش بینی تثبیت شود ، ممکن است رژیم رحون را برای چند سال دیگر به وجود آورد. در عین حال ، Dushanbe به اندازه کافی محتاط است که با لفاظی خود از آنجا عبور نکند ، به این معنی که رحون هنوز هم قادر خواهد بود با طالبان ارتباط برقرار کند اگر تنش در حال افزایش در مرز افغانستان بسیار خطرناک شود.
