جواد ظریف وزیر امور خارجه پیشین ایران مدعی شده است که سرگئی لاوروف همتای روس وی از سوی مسکو موظف شده است تا اطمینان حاصل کند که برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در سال 2015 به نتیجه نرسیده است.
اربیل، اقلیم کردستان عراق – جواد ظریف، وزیر امور خارجه پیشین ایران، روز جمعه، سرگئی لاوروف، همتای روس خود را به خرابکاری فعال در توافق هسته ای 2015 ایران و به دنبال سیاستی با هدف جلوگیری از برقراری روابط صلح آمیز تهران با جهان متهم کرد.
اظهارات ظریف ادعاهای قبلی لاوروف مبنی بر توافق بر سر “مکانیسم بازپس گیری” با قدرت های غربی در دوران ریاست جمهوری ظریف را رد کرد. این مکانیسم امکان اعمال مجدد سریع تحریم های بین المللی را در صورت عدم پایبندی ایران به تعهدات پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای (NPT) فراهم می کند.
سازمان ملل در ماه سپتامبر به طور رسمی تحریم تسلیحاتی و دیگر تحریم‌ها را علیه ایران از طریق مکانیسمی که توسط امضاکنندگان برجام، فرانسه، بریتانیا و آلمان فعال شده بود، دوباره اعمال کرد.
ظریف تصریح کرد: در جریان مذاکرات هسته ای پیش از توافق هسته ای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در سال 2015، جان کری وزیر امور خارجه وقت آمریکا پیشنهاد تعلیق قطعنامه های سازمان ملل را به مدت شش ماه در یک زمان ارائه کرد. این به هر دو عضو شورای امنیت این امکان را می داد که خواستار رأی گیری برای پایان دادن به توافق شوند، مکانیزمی که ظریف ادعا کرد سال ها پیش باعث فروپاشی توافق شده است.
به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، ظریف گفت: “از کری پرسیدم چه پیشنهادی داده‌اید؟ آیا به شعور و عقل من توهین می‌کنید؟ او گفت: “نه، من به شعور شما توهین نمی‌کنم. رفیق شما لاوروف این را مطرح کرد.”
ظریف همچنین مدعی شد در روز نهایی شدن برجام، به لاوروف دستور داده شد که اجازه ندهد توافق کامل شود.
او ادعا کرد که مسکو “دو خط قرمز” دارد. اولی اینکه «ایران هرگز نباید با دنیا روابط مسالمت آمیز داشته باشد» و دوم اینکه «با دنیا نباید درگیر شود».
به همین دلیل روسیه طرفدار توافق موقت ژنو بود، زیرا این توافق استخوان را در زخم نگه می داشت و از درگیری جلوگیری می کرد.
وزارت امور خارجه روسیه اعلام کرد: اظهارات ظریف پس از بیانیه روز دوشنبه لاوروف بیان شد که در آن گفته شد در حالی که او و ظریف سال‌ها روی توافق هسته‌ای 2015 از نزدیک کار می‌کردند، تصمیم نهایی درباره مکانیسم بازپس‌گیری «مستقیما» بین ظریف و کری گرفته شد.
لاوروف افزود که روسیه از نتیجه “متعجب” است و عبارت مورد توافق را “یک تله قانونی” خواند، اما تاکید کرد که “از آنجایی که “شرکای ایرانی ما این صورت‌بندی را پذیرفتند، ما هیچ دلیلی برای اعتراض نداریم.”
ایران و روسیه در ماه سپتامبر توافق کردند که «همکاری اقتصادی و دفاعی» را به حداکثر برسانند زیرا هر دو کشور با تحریم‌های شدید غرب دست و پنجه نرم می‌کنند.
ایران و روسیه تنها چند روز پیش از فعال شدن احتمالی تحریم‌های بین‌المللی به دلیل عدم پایبندی تهران به پروژه هسته‌ای‌اش، توافقنامه ۲۵ میلیارد دلاری برای ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای در جنوب شرقی ایران امضا کردند.
دو کشور از لحاظ تاریخی روابط خوبی داشته اند.
پیش از اعمال مجدد تحریم‌ها در ماه سپتامبر، چین و روسیه پیشنهادی مشترک به سازمان ملل برای جلوگیری از فعال‌سازی مکانیسم بازگشت فوری امضا کردند که در نهایت رد شد.
