هنگامی که طالبان در سال 2021 قدرت را به دست گرفتند ، زنان حقوق سخت پیروز افغانستان به سرعت پاک شدند. ممنوعیت آموزش ، اشتغال و حتی دسترسی به فضاهای عمومی منعکس کننده سرکوب اتفاقی نیست بلکه یک سیاست عمدی آپارتاید جنسیتی است. این واقعیت روزانه با رژیم آپارتاید آفریقای جنوبی موازی است ، که در آن محرومیت و سلطه به طور قانونی برای حفظ کنترل اعمال می شود.
من اخیراً با او صحبت کردم گرترود فستر، یک فعال ضد آپارتاید جانباز آفریقای جنوبی ، و مونیزا مبارک، یک مدافع حقوق زنان از افغانستان ، برای بررسی چگونگی درس مقاومت زنان آفریقای جنوبی راهنمایی استراتژیک و شجاعت اخلاقی برای زنان افغانستان امروز ارائه می دهد.
بسیج زنان: از آفریقای جنوبی تا افغانستان
در طول تاریخ ، زنان در صدر مقاومت در برابر رژیم های ستمگرانه قرار داشته اند ، که اغلب در معرض خطر شخصی زیادی قرار دارند. در افغانستان ، با وجود محدودیت های شدید طالبان ، زنان همچنان به سازماندهی می پردازند. آنها اعتراض کرده اند کابولبا مازاروت عیاشی، خواستار حقوق خود در آموزش ، کار و عزت است. مدارس زیرزمینی ظهور کرده اند ، ابتکارات اقتصادی مخفی توسعه یافته اند ، و فعالیت دیجیتالی همچنان سانسور طالبان را به چالش می کشد.
مبارزه آنها چیز جدیدی نیست. زنان آفریقای جنوبی نیز در مبارزه با آپارتاید مهم بودند و علی رغم وحشیگری دولت ، از سکوت خودداری کردند. در سال 1956 ، بیست هزار زن آفریقای جنوبی – سیاه ، هندی و رنگی (یک اصطلاح آفریقای جنوبی برای چند جانبه) –راهپیمایی به پرتوریا برای اعتراض به “تصویب قوانینی” که حرکت آنها را محدود می کند. فستر به یاد می آورد: “زنان فقط در پشت مبارزه نبودند ؛ ما در جبهه بودیم. ما سازمان دادیم ، رهبری کردیم و جنبش را شکل دادیم.” او تأکید می کند که فعالیت باید “از جایی که زنان در خانه ها ، روستاها و زندگی روزمره خود هستند ، شروع شود.”
موبارز این موضوع را برای افغانستان تکرار می کند: “تغییر از بالا به وجود نمی آید. ما باید در هر سطح از جامعه آگاهی داشته باشیم ، با استفاده از روشهای مختلفی که با واقعیت های مردم صحبت می کند.”
آپارتاید جنسیتی: پاک کردن سیستماتیک
زنان افغانستان مدتهاست که جامعه ای عمیقاً مردسالاری را پیموده اند. اما حتی در مواجهه با سرکوب ، آنها به طور مداوم مقاومت کرده اند ، حتی در اولین رژیم طالبان ، که سیستم آپارتاید جنسیتی را تحمیل می کند که آنها را از آموزش ، اشتغال و زندگی عمومی منع می کند. پس از سرنگونی طالبان در سال 2001 ، ادامه حمایت آنها منجر به حمایت های شکننده قانونی و مشروطه شد و امکان دسترسی به مدارس ، محل کار و مشارکت سیاسی را فراهم کرد. با بازگشت طالبان ، آن دستاوردهای برنده سخت از بین رفته است. امروز ، زنان در افغانستان به طور سیستماتیک پاک می شوند – مشخص از فضاهای عمومی ، تشخیص حقوقی را رد کردند و از حمایت های نهادی محروم شدند. این محرومیت عمدی منعکس می شود آپارتاید جنسیتی: یک رژیم نهادینه شده از ظلم و ستم سیستماتیک و تسلط بر یک گروه یا گروه ها بر گروه دیگر با هدف حفظ کنترل.
به طور مشابه ، تحت آپارتاید ، سیاه ، هندی و زنان آفریقای جنوبی با ظلم و ستم پیچیده روبرو شدند. فستر می گوید: “آپارتاید عمداً ما را از زندگی سیاسی ، اقتصادی و اجتماعی محروم کرد. زنان سیاه پوست ، به ویژه ، نامرئی شدند.” آفریقای جنوبی سیاه به زور از مشارکت در همه حوزه های زندگی عمومی برداشته شد. زنان سیاه پوست به طور مضاعف به حاشیه رانده می شدند ، فقط در صورت ثبت نام به عنوان همسران مردان دارای حقوقی مجاز به اقامت در مناطق شهری بودند.
مانند رژیم آپارتاید آفریقای جنوبی ، سیستم جنسیتی آپارتاید طالبان از اهرم های اقتصادی ، حقوقی ، فرهنگی و اجتماعی برای عادی سازی محرومیت استفاده می کند. فستر توضیح می دهد: “این چیزهای کوچک روزانه است که ظلم را تحریک می کند. با گذشت زمان ، اینها نامرئی می شوند و به صورت عادی پذیرفته می شوند.” موبرز موازی در افغانستان را برجسته می کند: “زنان کار سخت را در کشاورزی ، دام انجام می دهند – اما آنها این فایده را نمی بینند. این پول به مردان می رود. این باعث می شود آنها وابسته و بی قدرت باشند.”
آموزش چریکی و مقاومت در برابر تلقین
رژیم های سرکوبگر از آموزش می ترسند زیرا باعث ایجاد آگاهی انتقادی می شود. در آپارتاید آفریقای جنوبی ، قانون آموزش بانتو به عمد کودکان سیاه پوست را دست کم گرفت. زنان با ایجاد “مدارس چریکی” در خانه ها و کلیساها ، تدریس تاریخ ، سیاست ، ایده آل های آزادی بخش و تفکر انتقادی پاسخ دادند. فستر می گوید: “آموزش فقط مربوط به سواد نیست. این در مورد توسعه آگاهی ، سؤال از بی عدالتی و ایجاد شجاعت در برابر مقاومت است.”
زنان افغانستان از تاکتیک های مشابه استفاده می کنند. با وجود ممنوعیت طالبان ، مدارس زیرزمینی و یادگیری دیجیتال همچنان ادامه دارد. اما آموزش باید فراتر از سواد باشد ، و تفکر انتقادی را تقویت کند و تقویت کند که آموزش ، کار و آژانس حقوق اساسی است – نه واردات غربی.
آموزش حرفه ای ، گرچه ارزشمند است ، اگر با آموزش حقوق زوج نشود ، می تواند نقش های جنسیتی سنتی را تقویت کند. مبارک تأکید می کند: “اگر ما فقط به زنان گلدوزی و خیاطی آموزش دهیم ، آنها را محدود می کنیم. زنان می توانند خیلی بیشتر باشند.” توانمندسازی زنان از طریق دانش تضمین می کند که حتی مهارت های حرفه ای به مسیری برای استقلال تبدیل می شوند ، نه مهار.
تقاطع و نیاز به وحدت
آپارتاید بخش آفریقای جنوبی از طریق دسته بندی های نژادی سفت و سخت نهادینه شده است. فستر می گوید: “آپارتاید عمداً مردم را برای جلوگیری از وحدت ، سیاه و سفید ، رنگی ، هندی تقسیم می کرد. این یک استراتژی تقسیم و حاکم بر ما بود تا ما را ضعیف نگه دارد.” آفریقای جنوبی سیاه با شدیدترین ظلم روبرو شد ، اما همه گروه ها برای مقاومت در برابر شکستگی در برابر یکدیگر قرار گرفتند. این تقسیمات با تقاطع مضرات و نابرابری ها-حاشیه نشینی اقتصادی ، تبعیض مبتنی بر جنسیت و تفکیک جغرافیایی-پیچیده شده است ، این شکل را شکل می دهد که آپارتاید در جوامع مختلف تجربه شده و باعث تعمیق محرومیت و تقویت کنترل سیستمیک می شود.
زنان آفریقای جنوبی تشخیص دادند که تکه تکه شدن فقط به رژیم خدمت می کند. جبهه دموکرات متحد مردم سیاه ، رنگی و هند را به همراه متحدین سفید گرد هم آورد. فستر اظهار داشت: “ما فهمیدیم وحدت قدرت ما است. ما برای مبارزه با سیستمی که می خواست ما را تقسیم کند ، در سراسر نژاد و کلاس ایجاد کردیم.”
او به یاد می آورد که این وحدت در طی سالها سازماندهی و اتحادهای استراتژیک ساخته شده است ، با احیای سازمان زنان متحد در سال 1981. با وجود تقسیمات نژادی سفت و سخت آپارتاید ، این زنان را از همه گروه های نژادی تعریف شده قانونی برای تمرکز بر آموزش ، توانمندسازی و حقوق زنان جمع کرد. در حالی که زنان سفید پوست تحت آپارتاید ممتاز بودند ، آنها نیز با مردسالاری روبرو شدند. در سال 1983 ، گروه های زنان با سازمان های مردان و جوانان ، اتحادیه های کارگری ، نهادهای مذهبی و گروه های فرهنگی برای تشکیل جبهه دموکراتیک متحد ، پیوستن به اجتماعات متنوع در یک مبارزه مشترک. تا سال 1992 ، این اتحادهای استراتژیک به ائتلاف ملی زنان گسترش یافت ، سازمانی با تفاوت های بسیاری اما با یک هدف متحد شد: تأمین حقوق زنان و حقوق بشر در قانون اساسی جدید آفریقای جنوبی. برای دستیابی به این هدف ، آنها مشاوره های سراسر کشور را در مزارع روستایی ، شهرها ، نهادهای مذهبی و اتحادیه ها انجام دادند و خواسته های زنان را در منشور زنان جمع کردند تا در مذاکرات به رهبران سیاسی ارائه دهند.
افغانستان با تقسیمات مشابهی روبرو است. آپارتاید جنسیتی طالبان با تبعیض قومی ، فرقه ای و جغرافیایی تقاطع می کند ، گروه های حاشیه ای بیشتر مانند هزاره ها ، که هدف قرار گرفته اند هم از نظر جنسیت و هم برای هویت قومی آنها.
موبارز بر لزوم تعامل متناسب تأکید می کند: “در مناطق روستایی ، ملاها و بزرگان نسبت به یک فرد تحصیل کرده با دکترا ، نوسان بیشتری دارند. جامعه گفتار خود را بیشتر می پذیرد. ما باید قبل از معرفی ایده های عدالت جنسیتی ، از این چهره ها برای افزایش آگاهی استفاده کنیم.” وی می افزاید: “سطوح مختلف جامعه به روشهای مختلفی احتیاج دارند. آنچه در دانشگاه ها یا شهرها مؤثر است در روستاها کار نخواهد کرد.”
فستر خاطرنشان می کند که وحدت نیاز به اتحاد استراتژیک دارد: “مردان دشمن نیستند-این میهن پرستی و تفسیرهای منفی از دین است که به زنان ظلم می کند. ما باید متحدین پیدا کنیم.”
مسیر رو به جلو: تاب آوری ، استراتژی و همبستگی
جنبش ضد آپارتاید آفریقای جنوبی نشان داد که مقاومت پایدار و استراتژیک می تواند سیستم های وارد شده را از بین ببرد. فستر توضیح می دهد: “ما باید باهوش باشیم. ما روی موضوعاتی کار می کردیم که برای مردم مهم بود – مانند دسترسی به آب یا قیمت نان – و از طریق این موارد ، ما یک جنبش سیاسی ایجاد کردیم.”
موبارز استقلال اقتصادی را مستقیماً با پرداختن به خشونت های مبتنی بر جنسیت پیوند می دهد: “این ذهنیت که مرد حق کنترل تمام پول را دارد ، زنان را به هم وابسته می کند. این مشکل مالی نیز عامل اصلی خشونت خانگی و ازدواج های اجباری است.”
زنان در افغانستان در حال حاضر مقاومت می کنند – از طریق مدارس زیرزمینی ، ابتکارات اقتصادی و فعالیت دیجیتال. خواسته های آنها واضح است: نایبا قورباغهبا دارایی (نان ، کار ، آزادی).
اما آنها نمی توانند به تنهایی موفق شوند. همبستگی جهانی برای از بین بردن آپارتاید آفریقای جنوبی بسیار مهم بود. زنان افغانستان سزاوار همان تعهد هستند. هر روز تحت حکومت طالبان یک روز بسیار زیاد است. زنان افغانستان حقوق خود را پس می گیرند – نه به عنوان قربانی ، بلکه به عنوان رهبران آزادی خودشان. سؤال این است که آیا جهان در کنار آنها خواهد ایستاد یا اجازه می دهد تا آپارتاید جنسیتی ادامه یابد.
فرهات آریانا فعال از افغانستان و رئیس گروه همبستگی افغانستان در اتریش است.
این مقاله بخشی از در داخل آپارتاید جنسیتی طالبان سری ، یک پروژه مشترک از پروژه نامزدی مدنی و پروژه دادرسی استراتژیک شورای آتلانتیک.
خواندن بیشتر
تصویر: اعضای فدراسیون ضد آپارتاید HTE از زنان ترانسوا ، تظاهرات پلاکارد را در خارج از محفظه معادن ایجاد می کنند که در اعتراض به سکوت خود از ممنوعیت مؤثر دولت از 17 سازمان. 8 مارس 1988 رویترز/وندی شوگمان
