فشار آب افغانستان: کابل به دنبال کنترل رودخانه ها است. پروژه های کانال طالبان هشدارها را افزایش می دهند زیرا همسایگان از کاهش جریان می ترسند

پس از گذشت چندین دهه از جنگ ، افغانستان در حال تلاش برای اثبات حاکمیت بر منابع آب خود است ، تغییراتی که در حال آزمایش روابط شکننده با کشورهای همسایه است. از زمان به دست آوردن قدرت در سال 2021 ، طالبان پروژه های زیرساختی در مقیاس بزرگ از جمله سدها و کانال ها را راه اندازی کرده اند تا رودخانه های مهارکننده ای که به ایران ، پاکستان و آسیای میانه می ریزند. اما طبق خبرگزاری AFP ، این تلاش ها باعث ایجاد اختلافات می شود و تغییرات آب و هوا باعث کاهش کمبود آب در سراسر منطقه می شود.

آسیای میانه در هشدار بیش از کانال qosh tepa

بحث برانگیزترین ابتکار عمل کانال QOSH TEPA ، یک پروژه بزرگ است که برای آبیاری 560،000 هکتار از زمین های کشاورزی در شمال افغانستان طراحی شده است. کارشناسان می گویند که این می تواند تا 21 درصد از جریان Amu Darya ، رودخانه ای که برای کشورهای آسیای میانه با آب بسیار مهم است ، منحرف کند. ازبکستان و ترکمنستان ، با حمایت قزاقستان ، هشدارهایی را مطرح کرده اند که این پروژه می تواند بیشتر دریای آرال را کوچک کند و ترتیبات تقسیم آب منطقه را بی ثبات کند ، که مربوط به دوران شوروی است.مهد فیز ، متخصص حاکمیت آب هشدار داد و از سوی AFP گفته شد: “مهم نیست که اکنون لحن چقدر دوستانه باشد ، در بعضی مواقع وقتی کانال شروع به کار می کند عواقبی برای ازبکستان و ترکمنستان خواهد داشت.”با این حال ، مقامات طالبان اصرار دارند که این کانال آسیب قابل توجهی وارد نخواهد کرد. مدیر پروژه Sayed Zabihullah Miri توسط AFP مورد استناد قرار گرفت و گفت كه آمو داریا “فراوانی از آب دارد ، به ویژه هنگامی كه سیل و آب ذوب یخبندان به درون آن جریان می یابد”. آنها استدلال می کنند که این پروژه برای تقویت امنیت غذایی در کشوری که در آن خرابی های محصول با آب و هوا و بحران های بشردوستانه گسترده است ، بسیار مهم است.

ایران اختلافات هلمند را زنده می کند

ایران ، همسایه غربی افغانستان ، تنها کشوری است که دارای پیمان رسمی تقسیم آب است که در سال 1973 از طریق رودخانه هلمند امضا شد. اما توافق نامه هرگز به طور کامل مورد تقدیر قرار نگرفته است. تهران غالباً کابل را به محدود کردن جریان از طریق سدهای بالادست ، به ویژه در هنگام خشکسالی متهم می کند. طالبان معتقدند که کمبود آب ، بدتر از تغییرات آب و هوا ، باعث می شود که آنها نتوانند بیشتر آزاد شوند.گزارشی از طرف شبکه تحلیلگران افغانستان خاطرنشان کرد: مقامات افغانستان نیز معتقدند که مدت هاست که به دلیل مدیریت ضعیف و غفلت سیاسی ، سهم عادلانه خود از آبهای هلمند را محروم کرده اند. در همین حال ، اختلافات همچنین بر حوضه حرع ، که به ایران و ترکمنستان می رود ، می شود ، جایی که اخیراً افغانستان سد پاشدان را افتتاح کرده است. تحلیلگران می گویند کاهش خطرات امنیتی پس از جنگ می تواند چنین پروژه هایی را تسریع کند و تغییر شکل پویایی منطقه ای آب را انجام دهد.

پاکستان از نزدیک حوضه کابل را تماشا می کند

در شرق ، افغانستان حوضه رودخانه کابل را با پاکستان به اشتراک می گذارد ، که در نهایت به داخل Indus تغذیه می شود. بر خلاف ایران ، هیچ پیمانی بین دو همسایه وجود ندارد. در حالی که اختلافات آب بر روابط دو جانبه صخره ای آنها حاکم نشده است ، تلاش های کابل برای احیای پروژه های قدیمی رودخانه و ساخت برنامه های جدید می تواند باعث ایجاد اصطکاک شود.با این حال ، مبارزات مالی افغانستان و عدم تخصص فنی به این معنی است که بیشتر پروژه های در مقیاس بزرگ سالها طول می کشد. این تأخیر ممکن است نگرانی های فوری دیپلماتیک را کاهش دهد ، اما برای افغانستان با کمبود شدید آب در پایتخت و فراتر از آن ، انتظار می تواند رنج را عمیق تر کند.

بحران آب و هوا جابجایی را هدایت می کند

اختلافات آب افغانستان را نمی توان از بدتر شدن اضطراری آب و هوا جدا کرد. براساس اعلام سازمان بین المللی مهاجرت سازمان ملل متحد (IOM) ، نزدیک به پنج میلیون نفر در اوایل سال 2025 تحت تأثیر سیل ، خشکسالی و سایر شوک های آب و هوایی قرار گرفتند که تقریباً 400000 آواره شد. سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل در ماه ژوئیه هشدار داد: “خرابی محصول ، مراتع خشک و منابع آب ناپدید شده ، جوامع روستایی را به سمت لبه سوق می دهد.”به نقل از AFP ، روستائیان در شمال به نقل از AFP گفته اند كه آنها به کانال Qosh Tepa برای احیای كشاورزی امیدوار بودند ، هرچند كه اتمام آن هنوز بیش از یك سال از آن فاصله دارد. در مقابل ، جوامع در غرب هرات تماشا کرده اند که رودخانه Harirud خشک شده است و خانواده هایی را که از ایران تبعید شده اند ، مجبور به بازگشت به سرزمین بی ثمر با اندک در مزرعه می کنند.در همین حال ، بارندگی شدید لایه دیگری از بحران را اضافه کرده است. دمای گرمتر به معنای ریزش سنگین تر است ، که اغلب باعث ایجاد سیل فلاش ویرانگر می شود. در میدان ورداک ، یک رهبر جامعه گفت: “من حدود 54 ساله هستم و قبلاً هرگز مشکلاتی مانند این را تجربه نکرده ایم.”مقامات طالبان اعتراف می کنند که تلاش های آنها کم است. وزیر انرژی و آب عبدالطیف منسوور اخیراً تصدیق كرد كه در حالی كه پروژه های كانال و سد در حال انجام است ، “اقداماتی كه تاکنون انجام داده ایم كافی نیست”. بودجه محدود ، انزوای بین المللی و حاکمیت محدود کننده ، افغانستان را برای مقابله با شوک های آب و هوایی ترک کرده است ، حتی اگر با یکی از بدترین بحران های بشردوستانه جهان روبرو شود.برای میلیون ها افغانی ، همه چیز اکنون به آب می رسد ، در مواقع خشکسالی ، بیش از حد در طول سیل ، بسیار اندک است ، زیرا فشار طالبان برای کنترل رودخانه ها به یک مسئله تعیین کننده برای کشور و همسایگان آن تبدیل می شود.