کارشناسان هشدار می دهند که ایران ممکن است تمام دانش فنی مورد نیاز برای ایجاد یک بمب هسته ای را داشته باشد ، و باعث می شود جهش به سلاح های بی اهمیت باشد
ایران با ضعف در سراسر منطقه و با سیاست “حداکثر فشار” رئیس جمهور دونالد ترامپ ، رئیس جمهور آمریكا ، همچنان با وضعیت ناچیزی روبرو است. در این موقعیت ضعف ، فشار ایران برای آمادگی هسته ای هم به استراتژی اصلی بازدارندگی و هم بیشترین آسیب پذیری آن تبدیل شده است.
تهران به جای عبور از آستانه هسته ای به طور کامل ، تقریباً هر مؤلفه مهم مورد نیاز برای تولید سلاح را توسعه داده است ، در حالی که فقط از مونتاژ آن متوقف می شود. این وضعیت مبهم فضای ایران را برای مذاکره به ایران می دهد ، به آن اجازه می دهد تا با تهدید به نهایی کردن توانایی های هسته ای خود ، مخالفان را تحت فشار قرار دهد و به آن کمک می کند تا اهرم استراتژیک را حفظ کند ، همه در حالی که از عواقب کامل دیپلماتیک و نظامی برای تبدیل شدن به یک کشور هسته ای جلوگیری می کند.
سه مؤلفه مهم یک سلاح هسته ای عبارتند از: مواد شکاف ، طراحی کلاهک عملکردی و یک سیستم تحویل قابل اعتماد. ایران اساساً به اولی تسلط داشته است و احتمالاً در مرحله دوم پیشرفت کرده است.
شاهین مودارس ، یک تحلیلگر امنیت بین المللی مستقر در رم ، به خط رسانه گفت: “ایران در واقع در چیزی است که بسیاری از تحلیلگران آن را موضع” آستانه هسته ای “می نامند. “سه مؤلفه مهم یک سلاح هسته ای ، مواد شکافتی ، یک طراحی کلاهک عملکردی و یک سیستم تحویل قابل اعتماد است. ایران اساساً به اولی تسلط داشته و احتمالاً در مرحله دوم پیشرفت کرده است.”
تشدید بین اسرائیل و ایران باعث شده است که سهام واضح تر شود. در تاریخ 1 آوریل ، ارتش اسرائیل اعلام کرد که یک حمله هوایی اسرائیل در بیروت ، حسن علی محمود بدیر ، عضو واحد نخبگان حزب الله 3900 و نیروی احزاب سپاه گارد انقلابی اسلامی را به قتل رسانده است. براساس اطلاعات اسرائیلی ، بدیر برای انجام یک حمله تروریستی با وقایع گسترده که می توانست صدها اسرائیلی را کشته ، از نزدیک با حماس همکاری کرده بود. در همان هفته ، مقامات ارشد ایرانی تهدیدهای آشکار قصاص هسته ای را صادر کردند.
علی لاریجانی ، مشاور ارشد رهبر عالی علی خامنه ، اظهار داشت که اعتصاب ایالات متحده یا اسرائیل به تأسیسات هسته ای ایران “تهران” را مجبور می کند تا بمبی را برای “دفاع از امنیت خود” بسازد. احمد نادر ، نماینده مجلس سخت افزود: اگر این بمب اتمی را در اختیار داشته باشد ، “ایالات متحده جرات نمی کند” ایران را تهدید نمی کند.
براساس گزارشی از آژانس بین المللی انرژی اتمی ، ایران اورانیوم را به 60 ٪ خلوص غنی کرده است ، یک جهش فنی کوتاه از 90 ٪ مورد نیاز برای مواد درجه سلاح ، و اورانیوم انباشته شده آن می تواند در صورت تصفیه بیشتر ، برای ساخت چندین بمب استفاده شود. نصب سانتریفیوژهای پیشرفته IR-6 ، به ویژه در امکانات زیرزمینی سخت مانند Natanz و Fordow ، زمان ایران را نیز به طرز چشمگیری کوتاه کرده است که لازم است تا مواد شکاف کافی را برای یک سلاح تولید کند.
مودارس با اشاره به یک پروژه ایرانی که در سال 1989 با هدف ادعای ایجاد سلاح های هسته ای آغاز شد ، توضیح داد: “در حالی که ایران هرگونه اسلحه در حال انجام را انکار می کند ، اطلاعات گذشته ، مانند برنامه AMAD ، نشان می دهد که آنها با طراحی کلاهک و آزمایش انفجاری آزمایش کرده اند.” “آنچه که حداقل به طور علنی از دست رفته است ، نهایی شدن یک کلاهک قابل تحویل و یک تصمیم سیاسی واضح برای جمع آوری یک است.”
زو لوورنیک ، یک محقق سیاست هسته ای و امنیت در مرکز آلما شمالی اسرائیل ، گفت که ایران برای دستیابی به اورانیوم درجه سلاح “بسیار نزدیک” است. وی به خط رسانه گفت: “با این حال ، هنوز هم برخی از مؤلفه های فنی مورد نیاز برای دستیابی به انفجار هسته ای را از دست داده است.”
تخمین در مورد مدت زمان لازم برای تولید ایران برای تولید بمب از چند هفته تا چند ماه است. لوورنیک گفت: “ایران در آستانه تبدیل شدن به یک کشور آستانه ، قادر به تولید سلاح در مدت زمان کوتاهی است.”
عبور از آن آستانه نهایی تقریباً مطمئناً واکنش نظامی از اسرائیل ، ایالات متحده یا هر دو را به وجود می آورد. بسیاری از کارشناسان می ترسند که ایران بدون در نظر گرفتن یک بمب ، نه با ایجاد بمب ، نه بازگشت ، بلکه با دستیابی به دانش و فن آوری کامل برای انجام این کار.
حتی اگر امکانات خود را از بین ببرد و غنی سازی اورانیوم را متوقف کند ، ایران همیشه می تواند در صورت تصمیم گیری برای انجام این کار ، بمب را بازسازی و توسعه دهد.
لوورنیک گفت: “حتی اگر امکانات خود را از بین ببرد و غنی سازی اورانیوم را متوقف کند ، ایران همیشه می تواند در صورت تصمیم گیری برای انجام این کار ، بمب را بازسازی و توسعه دهد.” هنگامی که یک کشور قابلیت های غنی سازی پیشرفته ، یک نیروی کار علمی ماهر و یک زیرساخت هسته ای عملکردی را توسعه داد ، به ویژه یکی که برای استفاده غیرنظامی طراحی شده اما به راحتی برای اهداف نظامی سازگار است ، مانع سلاح سازی و نه فنی می شود.
این واقعیت تأکید می کند که ایران هیچ عجله ای برای ساختن بمب به عنوان راهی برای دستیابی به اهرم استراتژیک ندارد. تصمیم برای عبور از آن خط نهایی کاملاً در دست های ایرانی باقی مانده است.
در کنار این تلاش ها ، ایران همچنین در حال توسعه سیستم های تحویل سلاح است. زرادخانه ایران شامل موشک های شهاب 3 و سژیل است که قادر به تحویل بار هسته ای به اسرائیل و بخش هایی از اروپا است.
مودارس گفت: “برنامه موشکی ایران مطمئناً پیشرفته ترین منطقه در خارج از اسرائیل است.” “چالش واقعی مینیاتور سازی ، طراحی یک کلاهک هسته ای است که می تواند از بازگرداندن زنده بماند و هنوز هم کار کند. ایران به موشک های بزرگتر احتیاج ندارد ، به کلاهک های کوچکتر ، پیشرفته تر و وسایل نقلیه قابل اعتماد نیاز دارد.”
همچنین اختلافات داخلی در مورد استراتژی هسته ای ایران وجود دارد. اعتقاد بر این است که IRGC از سیاست کدورت در مورد وضعیت هسته ای خود حمایت می کند ، در حالی که سایر جناح ها محتاط تر هستند.
رهبر عالی در برابر سلاح های هسته ای فاتوا صادر کرده است ، که برخی آنها را صمیمانه می دانند و برخی دیگر آن را پوشش سیاسی می دانند. در همین حال ، تکنوکرات ها و عملگرایان از انزوا که هسته ای آشکار می تواند به وجود آورد ، می ترسند. اما هاردینرها در سالهای اخیر به دست آورده اند.
مودارس توضیح داد: “هیچ دیدگاه یکپارچه در تهران وجود ندارد.” “رهبر عالی فاتوایی را علیه سلاح های هسته ای صادر کرده است ، که برخی آنها را صمیمانه می دانند و برخی دیگر آن را پوشش سیاسی می دانند. در همین حال ، تکنوکرات ها و پراگماتیست ها از انزوائی که هسته ای آشکار می تواند به ارمغان بیاورد ، می ترسند.
روسیه و چین ، در حالی که رسماً با سلاح های هسته ای ایران مخالف بودند ، غالباً ایران را در صحنه بین المللی محافظت می کنند. مودارس خاطرنشان كرد: “روسیه می خواهد از ایران هسته ای جلوگیری كند ، نه از غرب لذت ببرد ، بلكه تسلط خود را در منطقه حفظ كند.” “اما این همچنین از ایران به عنوان خار در سمت آمریکا سود می برد ، بنابراین هر دو پایان می یابد. در عین حال ، چین می خواهد ثبات انرژی را داشته باشد. این یک بحران هسته ای را نمی خواهد که بتواند قیمت نفت را افزایش دهد یا مداخله ایالات متحده را تحریک کند.”
مودارس هشدار داد: “اگر ایران از آستانه عبور کند و تصور شود که بمبی در دسترس دارد ، تقریباً مطمئناً باعث ایجاد آبشار خواهد شد.” “عربستان سعودی قبلاً به تطبیق ایران اشاره کرده است ، و ترکیه و مصر ممکن است دنبال کنند.”
وی افزود که چنین واکنشی زنجیره ای سیاست عدم گسترش هسته ای را تضعیف می کند و “به طور بالقوه اسرائیل را به حالت های بازدارندگی شدید تر سوق می دهد.”
هنگامی که ایران موقعیت خود را در آستانه هسته ای محکم می کند ، به نظر می رسد پنجره دیپلماسی با احتیاط بازگشایی می شود. پس از مذاکرات غیرمستقیم در رم ، هر دو مقام ایرانی و آمریکایی “پیشرفت بسیار خوبی” و هدف مشترک برای شروع طراحی چارچوبی برای توافق هسته ای جدید گزارش دادند.
با دور سوم مذاکرات برنامه ریزی شده و روسیه نقش های کلیدی تسهیل کننده ای را ایفا می کند ، چشم انداز معامله ای که پتانسیل سلاح های ایران را مهار می کند ، ضمن بلند کردن تحریم های اقتصادی ، با وجود تهدیدهای فراگیر اقدامات نظامی در صورتی که دیپلماسی از بین برود ، قابل قبول تر از سالها است.
