سی سال پیش ، طالبان به عنوان سمبل تروریسم بین المللی و وحشیگری قرون وسطایی در صحنه جهانی ظاهر شدند. با این حال ، آنها به عنوان سیاستمداران و بازرگانان به ظاهر قابل احترام – در کنار رهبران جهان ، مدیران ارشد رسانه ها ، شرکت ها و اندیشکدها – در مجمع بین المللی آستانه شرکت می کنند. چه چیزی تغییر کرده است تا این تغییر در رویکرد ما نسبت به طالبان را تحریک کند؟
در قزاقستان ، برداشت از طالبان عمدتاً منفی باقی مانده و نگرانی های مشروعیت را در مورد اینکه چرا باید به هیچ وجه با رهبری فعلی افغانستان درگیر شویم ، ایجاد می کند. با این حال ، از زمان بازگشت به قدرت در سال 2021 ، طالبان توانسته اند کنترل بسیاری از قلمرو این کشور را برقرار کنند ، بازسازی زیرساخت های جنگ زده را آغاز کنند ، ممنوعیت تولید مواد مخدر را تحمیل کنند و با وجود تحریم های بین المللی و دارایی های بانک مرکزی یخ زده ، یک محیط اقتصادی و اجتماعی نسبتاً پایدار را حفظ کنند. این تحولات خواستار ارزیابی مجدد چشم روشن از آنها می شود-و باید-در گفتگو درگیر شویم.
نزدیکی جغرافیایی قزاقستان ، روابط تاریخی و نگرانی های امنیتی ، آن را به یکی از بازیگران اصلی سؤال افغانستان تبدیل می کند و دیدگاه متمایز در مورد بحران ارائه می دهد که قدرتهای بزرگ ، از جمله ایالات متحده ، نتوانسته اند برطرف شوند. حضور مداوم سازمانهای تروریستی مانند جنبش اسلامی ازبکستان و جماعت انصار الله – که شامل تعداد قابل توجهی از افراد آسیای میانه است – تهدیدی جدی برای منطقه ایجاد می کند ، به ویژه به دلیل خطر ابتلا به ایدئولوژی های رادیکال در سراسر مرزها. قزاقستان با دو گزینه روبرو است: واقعیت فعلی را بپذیرید و به طالبان در تشکیل یک دولت مؤثر کمک کنید ، یا درگیری بی ثبات دیگر در آستان آن را به خطر بیاندازد. ما تصمیم به عمل گرایی انتخاب کرده ایم و با لزوم اطمینان از ثبات منطقه ای ، حمایت از منافع ملی را متعادل می کنیم.
حفظ تماس های دیپلماتیک ، حمایت از مذاکرات دوحه ، ارائه کمک های بشردوستانه و تشویق سرمایه گذاری اقتصادی اساس استراتژی متعادل قزاقستان در قبال افغانستان. ملت ما رسماً دولت طالبان را به رسمیت نمی شناسد. با این حال ، با هدایت منافع ملی ، قزاقستان طالبان را از لیست سازمان های ممنوعه در دسامبر سال 2023 خارج کرد – این نشانگر تمایل به مشارکت بدون شناخت رسمی است. شناخت کامل طالبان به عنوان مرجع مشروعیت حاکم بر رعایت آنها با الزامات مندرج در سازمان ملل ، از جمله تشکیل یک دولت فراگیر ، حمایت از حقوق زنان و دختران ، دسترسی به آموزش و مبارزه با سازمان های تروریستی بستگی دارد.
تعهد قزاقستان به بهبودی افغانستان به محموله های کمک های بشردوستانه منظم گسترش می یابد. درست در ماه آوریل ، ما بیش از دو تن مواد غذایی را تحویل دادیم و پس از آن محموله های هوایی داروها و تجهیزات پزشکی انجام شد.
با این حال ، کمک های بشردوستانه به تنهایی نمی تواند کشوری را که مدت هاست برای رقابت با قدرت بزرگ است ، بازسازی کند. دهه های جنگ افغانستان را به نیاز فوری متخصصان ماهر ، آموزش با کیفیت و توسعه زیرساخت ها رها کرده است. برای کمک به رفع این نیازهای بلند مدت ، قزاقستان سالانه سی کمک هزینه آموزشی برای شهروندان افغانستان را برای تحصیل در دانشگاه های قزاقستان فراهم می کند.
در کنار این ابتکارات ، قزاقستان عمل گرایی اقتصادی را دنبال می کند ، با تمرکز بر تجارت ، اکتشاف زمین شناسی ، معدن و توسعه مسیرهای حمل و نقل. ما به عنوان یکی از ده شریک تجاری برتر افغانستان ، ما در درجه اول دانه و آرد را صادر می کنیم. تجارت دو جانبه در سال 2023 636.5 میلیون دلار و پس از امضای نقشه راه در اکتبر 2024 ، هر دو کشور هدف خود را برای افزایش گردش مالی به 3 میلیارد دلار تعیین کردند.
افغانستان – که بعضاً به دلیل ذخایر گسترده لیتیوم ، عناصر نادر زمین و فلزات گرانبها “عربستان سعودی” خوانده می شود – فاقد منابع و تخصص برای توسعه بخش معدن خود به طور مستقل است. در نتیجه ، چندین کشور به طور فعال مشغول کار هستند تا به ثروت معدنی دست نخورده افغانستان بپردازند. به عنوان مثال ، چین به شدت در اقتصاد افغانستان سرمایه گذاری می کند – از سپرده های عظیم مس مس آیاناک در استان لوگر تا استخراج لیتیوم در معادن نورستان و سنگهای قیمتی در بدخان. در آوریل 2025 ، زمین شناسان و مهندسان قزاقستان 130 کیلوگرم نمونه سنگ معدن را از سپرده های بریلیم ، سرب و روی نورستان جمع آوری کردند و راه را برای همکاری های آینده هموار کردند.
موقعیت ژئواستراتژیک افغانستان به همان اندازه مهم است و به عنوان یک پیوند مهم برای حمل و نقل کالا از بازار دو میلیارد نفری آسیای جنوبی به بازار خدمت می کند. برای قزاقستان – یک کشور بدون زمین – متنوع سازی مسیرهای تجاری و دستیابی به اقیانوس هند و بنادر کلیدی ، از جمله چاباهار ایران ، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
افغانستان امروز در یک چهارراه ایستاده است ، و مسیری که طول می کشد ، تا حدودی به قزاقستان بستگی دارد: آیا به تعارض تازه و بی ثبات کننده می رود – یا به یک شریک متوسط و قابل اعتماد تبدیل می شود؟ اگر دومی امکان پذیر باشد ، گفت و گو و تعادل-سنگ بنای سیاست خارجی چند بردار قزاقستان-باید با طالبان ادامه یابد.
Yerkin Tukumov مدیر مؤسسه مطالعات استراتژیک قزاقستان است
رئیس جمهور جمهوری قزاقستان.
