از زمان به دست گرفتن کنترل کابل در آگوست سال 2021 ، طالبان به طور مداوم یک استراتژی دسترسی به دیپلماتیک را دنبال می کنند ، به ویژه با تمرکز بر کشورهای همسایه و به طور کلی جامعه گسترده تر. اگرچه ، شناخت رسمی بین المللی به عنوان یک گریزان باقی مانده است ، اما یک عادی جدید در حال ظهور است.
این استراتژی با افزایش درگیری ها و پذیرش محتاطانه از تعداد فزاینده ای از بازیکنان منطقه ای مشخص می شود. تاکنون ، هیچ کشوری در سراسر جهان رسما امارات اسلامی افغانستان را به رسمیت نمی شناسد. این یک موضع عمدی در بخشی از کشورها اتخاذ شده است ، که عمدتاً بر اساس یک اجماع جهانی مبنی بر شرایطی مانند تبعیض جنسیتی ، احترام به حقوق بشر (به ویژه حقوق زنان و دختران) در نظر گرفته نشده است. دولت فراگیر و اطمینان علیه تروریسم ناشی از خاک افغانستان برآورده نشده است. با این حال ، اجماع غیررسمی در مورد رسمی ، با این حال ، به طور فزاینده ای توسط واقعیت های عملی روی زمین به چالش کشیده می شود. کشورهای منطقه ای مانند کشورهای آسیای میانه و آسیای جنوبی از جمله چین با توجه به تغییر منافع ژئوپلیتیکی کشورهای همسایه طالبان ، با رژیم طالبان درگیر شده اند.
با دیدن درگیری های اخیر ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیک توسط کشورهایی مانند چین ، روسیه ، ایران و کشورهای آسیای میانه ، استدلال می شود که این کشورها به طرز عملگری با طالبان درگیر می شوند. این درگیری ها توسط ترکیبی پیچیده از نگرانی های امنیتی ، منافع اقتصادی و تمایل به پر کردن خلاء به جا مانده از عقب نشینی غربی هدایت شده است. برای این بازیگران و عوامل منطقه ای ، ضروریات فوری اغلب از اعتراضات اخلاقی و هنجارهای بین المللی غالب فراتر می رود.
با دیدن سوابق گذشته از طالبان ، امنیت مرزی همچنان یک نگرانی اساسی برای کشورهای همسایه فوری افغانستان بوده است. اگرچه ، طالبان به جریان اصلی سیاسی پیوسته اند ، اما سایر گروه های این گونه در افغانستان همچنان چالش های مهم امنیتی بوده اند. علاوه بر این ، تلاش های طالبان برای مبارزه با استان دولت خوراسان دولت اسلامی (IS-Ok) ، تهدیدهای مداوم منطقه ای را برای کشورهای همسایه مطرح کرده است.
Zamir Kabulov ، فرستاده ویژه روسیه به افغانستان ، حتی اظهار داشت كه مسكو قبلاً IS-Ok را به عنوان “دشمن مشترک” در نظر می گرفت و در صورت تمایل به این امر به طالبان كمك می كرد. حتی روسیه پیشنهاد کرد تا بیشتر برای حذف طالبان از لیست سازمان های تروریستی خود حرکت کند. این نشانگر حرکت دیپلماتیک روسیه برای همکاری کامل در این جبهه است.
کشورهای آسیای میانه مانند ازبکستان و قزاقستان ، در ابتدا با احتیاط ، با اتخاذ موضع خنثی تر ، تغییر پارادایمی انجام داده اند. با درک این وضعیت ژئواستراتژیکی ، این کشورها با حاکمان de facto درگیر می شوند. این کشورها در نظر گرفتند که برای مدیریت اثرات احتمالی ناپایداری و نگرانی های امنیتی مرزی مانند شبه نظامی ، تروریسم و غیره ضروری است. با وجود این نگرانی های استراتژیک و مخالفت های صوتی اولیه ، تاجیکستان ، همکاری اقتصادی را تأیید کرده و نیاز به تعامل عملی را تأیید می کند.
افغانستان محاصره شده از اهمیت ژئو-استراتژیک و ژئوپلیتیکی به عنوان یک مرکز حمل و نقل بالقوه که به آسیای مرکزی و جنوبی متصل می شود ، دارد. به عنوان مثال ، ازبکستان ، در سپتامبر سال 2021 میزبان یک هیئت طالبان با امضای پروتکل های امنیتی و تجارت بود و از طرف اصلی راه آهن ترانس افغانستان بوده است. قزاقستان همچنین از سال 2023 توافق نامه های تجاری قابل توجهی با طالبان مشاهده کرده است که توافق نامه های به ارزش 1.5 میلیارد دلار را تسهیل می کند. ترکمنستان همچنان با بحث و گفتگوهای مداوم برای از سرگیری کار روی تاپی ، همچنان یک تأمین کننده اصلی نفت و گاز به افغانستان است. در حالی که پیشرفت خط لوله Tapi به دلیل موانع سیاسی و مالی محدود است ، طالبان به طور فعال چنین پروژه هایی را برای جذب سرمایه گذاری خارجی و تولید درآمدهای ترانزیت ترویج می کنند.
در خروج پس از ایالات متحده از افغانستان ، چین خلاء امنیتی و منابع معدنی گسترده آن را به رسمیت شناخته است. در برابر این پیش زمینه ، پکن با دقت اما واقع بینانه با رژیم طالبان درگیر شده است. در حالی که برخی گزارش ها حاکی از آن است که سرمایه گذاری چینی انتظارات اولیه را برآورده نکرده است ، بلکه با تأخیرها روبرو است. علاقه چین در افغانستان IE چند وجهی است و منابع خود را برای اقتصاد در حال گسترش خود تأمین می کند ، افغانستان را در ابتکار کمربند و جاده خود (BRI) ادغام می کند و از گسترش افراط گرایی در نزدیکی استان سین کیانگ خود جلوگیری می کند. حتی چین اعتبار یک فرستاده طالبان را نیز پذیرفته است.
حتی هند ، که یک حامی سنتی دولت قبلی افغانستان بود ، با توجه به سوابق تاریخی و روابط آن با عناصر تحت حمایت پاکستان ، مراقب رژیم طالبان بود. با توجه به همزمان محیط ، هند رویکردی “گام به گام” را برای درگیر شدن با رژیم طالبان اتخاذ کرده است. اگرچه شناخت رسمی رژیم طالبان با توجه به بازیگران و عوامل مختلف ، در جدول نیست ، اما هند شروع به درگیر شدن با این رژیم کرده است. از زمان تصاحب طالبان از کابل در آگوست سال 2021 ، هند شروع به دنبال رویکرد عملی برای تعامل کرد ، که توسط پویایی های مختلف و منافع استراتژیک مانند نگرانی های بشردوستانه و ملاحظات امنیتی رانده می شود. این درگیری ها با ملاقات سفیر هند در قطر با یک رهبر ارشد طالبان در دوحه در اوت 2021 آغاز شد. این امر بیشتر انجام شد که یک هیئت هندی در ژوئن سال 2022 برای نظارت بر کمک های بشردوستانه از کابل بازدید کرد و مجدداً بازگشایی جزئی از سفارت هند را تسهیل کرد. تعاملات دیپلماتیک بیشتر تشدید شد ، با دبیر مشترک هند برای پاکستان ، افغانستان و ایران ، مقامات طالبان ، از جمله وزیر دفاع عمل در نوامبر 2024 ، این مشارکت رسمی در ژانویه 2025 به زمان ارتکاب ویکرام میسری ، از آنجا که ویکرام میسری با فعالیت های وزیر امور خارجه افغانستان با امیر خان موتاتوقی در دبی موتاقی بود ، به سطح بالایی رسید. کمک های توسعه ، تجارت و چاباهار. سرانجام ، در ماه مه 2025 ، وزیر امور خارجه هند S. Jahishankar اولین صحبت رسمی خود را با موتتاکی برگزار کرد و در مورد همکاری ، مسائل ویزا و محکومیت افغانستان از یک حمله تروریستی اخیر بحث کرد و نشانگر یک گام مهم دیپلماتیک بود
امارات متحده عربی به عنوان یک بازیکن اصلی دیگر ظاهر شده است ، و به طور ظریف در حال توسعه است و به عنوان محلی برای دیپلماسی ، قطر را رقیب می کند. ابوظبی ضمن حفظ انتقادات خاموش از سوابق حقوق بشر طالبان ، اعتبار یک سفیر طالبان را پذیرفته بود (یکی از تنها دو کشور ، در کنار چین ، برای این کار). در همین حال ، امارات متحده عربی شرکت مرتبط با دولت خود را برای اداره سه فرودگاه اصلی افغانستان تأمین کرد. این درگیری ها را می توان به عنوان ترکیبی از حمایت و ارتقاء منافع اقتصادی ، منافع ژئوپلیتیکی به همراه تمایل به به دست آوردن اهرم و حفظ کانال های ارتباطی تعبیر کرد.
در حالی که از شناخت رسمی برای رژیم طالبان کم می شود ، اما در حال رشد درگیری های منطقه ای با رژیم طالبان که به دومی درجه اساسی مشروعیت عملیاتی را اعطا می کند. این تعامل ها بدیهی است که به عنوان مرجع حاکم بر حقوقی ، قادر به حفظ ظاهری از ثبات و مشارکت در آمار عملی است. این رابطه “سطح کار” با کشورهای همسایه به سابق اجازه می دهد تا مسائل مرزی را مدیریت کند ، برای حمایت و ارتقاء همکاری ها و پروژه های اقتصادی و به دنبال کمک های بشردوستانه دنبال کند. طالبان که به دلیل تحریم ها و دارایی های یخ زده با بحران های شدید مالی روبرو هستند ، به طور فعال از موقعیت ژئوپلیتیکی خود برای جذب سرمایه گذاری و پشتیبانی از این شرکای غیر غربی استفاده می کنند.
برای تسریع در روند مشروعیت نه تنها در منطقه ، بلکه در سطح جهانی ، رژیم طالبان باید تعهد خود را هرچه نگرانی های جامعه جهانی با توجه به حقوق بشر به طور کلی و به ویژه در مورد زنان و دختران نشان دهد. این یک نکته مهم بحث و گفتگو است که همچنان به منزوی کردن رژیم طالبان از شناخت رسمی ادامه می یابد. در حالی که بازیکنان منطقه ای در اولویت ثبات و سود اقتصادی قرار می گیرند ، اما حقوق زنان و دختران در سایر نقاط جهان طنین انداز است ، این روایت محدودیت های زیادی را برای “مشروعیت” آنها ایجاد می کند.
سرانجام ، می توان ادعا كرد كه رژیم طالبان در سطح منطقه ای ، به ویژه از طریق منافع شخصی همسایگان ، نوعی مشروعیت عملکردی را در سطح منطقه ای به دست می آورند. از طرف دیگر ، غرب موضع اصولی خود را در مورد حقوق بشر حفظ کرده است ، اما همچنین ضرورت یک درگیری محدود و عملی را برای جلوگیری از فروپاشی کامل افغانستان و بحران های بشردوستانه بیشتر می شناسد. رژیم طالبان به دلیل مشارکت بالقوه خود با جامعه جهانی ، مشروعیت لازم است. اما سوال نهایی از مشروعیت کامل بین المللی است که به چگونگی تمایل طالبان برای تکامل و حل و فصل در چارچوب بین المللی قوانین بین المللی بستگی دارد. تاکنون ، دسترسی منطقه ای آنها مطمئناً انزوای ژئوپلیتیکی آنها را کاهش داده است ، اما مسیر تبدیل شدن به یک عضو کاملاً شناخته شده و پذیرفته شده جامعه بین المللی طولانی و مملو از همان تضادهایی است که قانون آنها را تعریف می کند.
درباره نویسنده:
- پروفسور باوا سینگ ، گروه مطالعات جنوبی و آسیای میانه ، دانشگاه مرکزی Punjab ، Bathinda (هند).
- جی کشه (دکتری D. محقق) ، گروه مطالعات جنوب و میانه آسیا ، دانشگاه مرکزی Punjab ، Bathinda (هند).
