بیانیه وضعیت وضعیت کنگره در سال 2025 از فرماندهی استراتژیک ایالات متحده نگرانی های جدیدی را در مورد شتاب دادن فعالیت های هسته ای ایران ایجاد کرده است. براساس این بیانیه ، ایران به طور قابل توجهی انبار اورانیوم بسیار غنی شده را گسترش داده و سیستم های پیشرفته سانتریفیوژ پیشرفته اضافی را نصب کرده است. این تحولات باعث شده است که “زمان برکنار” تخمین زده شده ایران-دوره مورد نیاز برای تولید اورانیوم درجه سلاح برای یک بمب هسته ای-از 10 تا 15 روز تا زیر یک هفته باشد. این نشان دهنده تشدید قابل توجهی در تهدید تکثیر ناشی از تهران است و باعث افزایش نظارت از ناظران و سیاستگذاران بین المللی شده است.
در این لینک به رسمیت شناختن ارتش در Google News دنبال کنید
در اوایل سال 2025 ، آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) گزارش داد که ایران مقدار قابل توجهی از اورانیوم غنی شده به 60 ٪ خلوص را جمع کرده است ، سطحی که در صورت غنی سازی بیشتر ، چندین سلاح هسته ای را سوخت. (منبع تصویر: توییتر/dw_urdu)
پس از خروج ایالات متحده از برنامه جامع اقدام مشترک (JCPOA) در سال 2018 ، ایران به تدریج فعالیت های غنی سازی خود را افزایش داد. در اوایل سال 2025 ، آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) گزارش داد که ایران مقدار قابل توجهی از اورانیوم غنی شده به 60 ٪ خلوص را جمع کرده است ، سطحی که در صورت غنی سازی بیشتر ، چندین سلاح هسته ای را سوخت. کارشناسان تخمین می زنند که ایران می تواند در حدود یک هفته با استفاده از تنها بخشی از ظرفیت غنی سازی خود ، اورانیوم درجه اسلحه را در حدود یک هفته تولید کند. این قابلیت در درجه اول به نصب آبشارهای پیشرفته سانتریفیوژ IR-6 در مرکز فوردو ، که هم سرعت غنی سازی و هم سرعت غنی سازی را بهبود بخشیده اند ، نسبت داده می شود. این پیشرفت ها حاکی از آن است که ایران به وضعیت “حالت آستانه هسته ای” رسیده است ، به این معنی که از مواد و فناوری برای ساخت یک دستگاه هسته ای به صورت کوتاه برخوردار است ، اگرچه هنوز این کار را نکرده است.
مقامات ایرانی همچنان معتقدند که برنامه هسته ای آنها با تأکید بر حقوق ایران تحت پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای (NPT) ، به طور انحصاری در خدمت اهداف مسالمت آمیز است. با این حال ، اظهارات اخیر برخی از مقامات ایرانی در سال 2023 ابهام را معرفی کرده است ، با این پیشنهادات مبنی بر اینکه ممکن است این کشور در صورت مواجهه با افزایش تهدیدهای خارجی ، موقعیت خود را در مورد سلاح سازی ارزیابی کند. در حالی که سازمان های اطلاعاتی ایالات متحده هنوز ارزیابی می کنند که ایران تصمیم قطعی برای ساخت سلاح هسته ای اتخاذ نکرده است ، کاهش زمان برک آوت و ادامه تجمع اورانیوم با خلوص بالا باعث هشدار واشنگتن و بازیگران منطقه ای شده است. این ذینفعان می ترسند که ایران به سرعت بتواند از توانایی نهفته به تسلیحات هسته ای واقعی منتقل شود ، در صورت انتخاب عبور از آن خط.
تلاش های هسته ای ایران به دهه 1950 باز می گردد ، هنگامی که این برنامه تحت عنوان شاه به عنوان بخشی از ابتکار اتم های مورد حمایت ایالات متحده برای صلح با هدف توسعه انرژی هسته ای غیرنظامی آغاز شد. پس از انقلاب اسلامی در سال 1979 و جنگ ایران و عراق ، پیشرفت آشکار در این برنامه متوقف شد ، فقط در اواخر دهه 1980 به طور پنهانی احیا شد. در طول دهه 1990 و اوایل دهه 2000 ، ایران مشغول کار هسته ای مخفی بود ، از جمله تلاش تحقیق سلاح های ساختاری به نام “برنامه AMAD” ، در نقض تعهدات NPT خود. این فعالیت ها در سال 2002 ، هنگامی که سایت های مخفی مانند تأسیسات غنی سازی Natanz و راکتور آب سنگین آراک آشکار شد ، آشکار شد و باعث بازرسی های بین المللی و تحریم های اقتصادی شد. سالها مذاکره دیپلماتیک منجر به JCPOA 2015 شد که براساس آن ایران محدودیت های سختگیرانه ای را در سطح غنی سازی خود ، انبار اورانیوم و تعداد سانتریفیوژ در ازای رهایی از تحریم ها پذیرفت. این توافق نامه دوره موقت محدودیت را که توسط نظارت دقیق بین المللی تقویت شده است ، به همراه آورد.
با این حال ، پس از فروپاشی چارچوب JCPOA در سال 2018 ، ایران شروع به نقض آشکارا تعهدات خود کرد. تا سال 2019 ، تهران از درپوش غنی سازی 3.67 ٪ پیشی گرفت و انباشت اورانیوم را به 20 ٪ و بعد از آن 60 ٪ خلوص آغاز کرد. در سال 2022 ، آژانس بین المللی انرژی هسته ای پس از حذف تجهیزات نظارت و دسترسی به بازرس در قصاص برای یافته های آژانس عدم رعایت ، ایران را مجازات کرد. این وضعیت در سال 2023 هنگامی که ایران چندین بازرس آژانس بین المللی انرژی هسته ای را منع کرد ، بدتر شد. در همان سال ، نمونه گیری محیط زیست توسط آژانس بین المللی انرژی هسته ای ذرات اورانیوم شناسایی شده به 84 ٪ در فوردو-دقیقاً زیر درجه سلاح. ایران این موضوع را به “نوسانات ناخواسته” نسبت داد ، و در حالی که آژانس بین المللی انرژی هسته ای هیچ مدرکی مبنی بر ذخایر اورانیوم بالاتر از 60 ٪ پیدا نکرد ، این حادثه نگرانی های مربوط به شفافیت و اهداف ایران را عمیق تر کرد. مدیر کل IAEA تأکید کرده است که ایران تنها دولت سلاح غیر هسته ای است که اورانیوم را در چنین سطوح بالایی غنی می کند ، وضعیتی که وی به دلیل پیامدهای بالقوه نظامی آن را نگران کننده می داند.
گزارش های مکرر IAEA لیست رو به رشد تخلفات ایران را مستند کرده است. بازرسان همچنان با سؤالات حل نشده در مورد آثار اورانیوم موجود در مکانهای اعلام نشده مرتبط با کار مرتبط با سلاح های هسته ای گذشته ایران روبرو هستند. آژانس توضیحات ایران را برای این یافته ها “معتبر فنی” تلقی کرده است. با وجود این مسائل ، چارچوب دیپلماتیک چند جانبه JCPOA از نظر اسمی دست نخورده باقی مانده است. ایالات متحده و امضا کنندگان اروپایی همچنان به فشار تهران برای بازگشت به انطباق خود ادامه داده اند ، هرچند که تحریم ها همچنان محکم هستند. در این میان ، اسرائیل-با مشاهده ایران مسلح هسته ای به عنوان یک تهدید مستقیم وجودی-بنا بر گزارش ها ، برای ایجاد اختلال در پیشرفت تهران درگیر عملیات خرابکاری و اطلاعاتی پنهانی بوده است. آخرین بیانیه وضعیتی از فرماندهی استراتژیک ایالات متحده هشدار می دهد که ایران اکنون از مواد شکاف کافی برای تولید چندین سلاح هسته ای در یک بازه زمانی کوتاه برخوردار است. با این حال ، کارشناسان تأکید می کنند که مونتاژ یک کلاهک هسته ای قابل تحویل هنوز نیاز به توسعه ، آزمایش و دانش فنی دارد که ایران هنوز به طور کامل فرمان نداشته باشد.
مسیر برنامه هسته ای ایران از سال 2020 اساساً منظره استراتژیک را در خاورمیانه تغییر داده است. با وجود تهران به طور مؤثر در آستانه هسته ای ، تمرکز اصلی دیپلماسی بین المللی به سمت جلوگیری از قدم های نهایی به سمت سلاح سازی تغییر یافته است. تجزیه و تحلیل فرماندهی استراتژیک 2025 ایالات متحده تأکید می کند که جلوگیری از دستیابی به ایران سلاح های هسته ای یک اولویت امنیتی است. از آنجا که ایران به پیشرفت غنی سازی اورانیوم و سرمایه گذاری در نوسازی زیرساخت های هسته ای خود ادامه می دهد ، دوره آینده بسیار مهم خواهد بود. این که آیا جهان قطعنامه دیپلماتیک را می بیند یا یک بحران عمیق تر تا حد زیادی به انتخاب های ایران و پاسخ جمعی جامعه بین المللی بستگی دارد.
