تاجیکستان بخاطر دستیابی به دسترسی نزدیک به جهانی به برق تا سال 2022 در بین کشورهای در حال توسعه ایستادگی می کند. این نقطه عطف ، مستند در گزارش بین المللی SDG7-2025 توسط سازمان ملل ، بانک جهانی ، که ، IEA و ایرنا ، کشور را در کنار کشورهای اروپای شرقی و قفقاز جنوبی در برق قرار می دهد. با این حال ، در زیر این دستاورد آسیب پذیری های مداوم ، به ویژه در مناطق روستایی و کوهستانی ، جایی که زمستان به دلیل غرق شدن فصلی در تولید برق و افزایش انرژی ، قطع برق منظم را به همراه دارد تقاضابشر
هیزم و زغال سنگ هنوز غالب است
علیرغم الکتریسیته نزدیک بهتال ، تاجیکستان در دسترسی به سوخت های پخت و پز تمیز به طور قابل توجهی عقب مانده است. کمتر از 40 ٪ از جمعیت از فناوری های مدرن و ایمن استفاده می کنند. در دهکده ها ، اکثر خانواده ها هنوز هم به ذغال سنگ ، هیزم یا حتی کود برای گرم کردن و پخت و پز تکیه می کنند ، اقداماتی که خطرات جدی زیست محیطی و سلامتی را به ویژه برای زنان و کودکان ایجاد می کند.
بخش برق تاجیکستان به شدت وابسته به نیروگاه برق است که بیش از 90 ٪ از تولید برق را تشکیل می دهد. در حالی که این منجر به انتشار گازهای گلخانه ای کم می شود ، همچنین آسیب پذیری های ساختاری ایجاد می کند. تغییرات آب و هوا و عقب نشینی یخبندان قابلیت اطمینان این منبع انرژی واحد را تهدید می کند. در همین حال ، پتانسیل انرژی خورشیدی و باد به دلیل کمبود سرمایه گذاری ، چارچوب های نهادی کافی و پشتیبانی محدود برای پروژه های انرژی غیرمتمرکز ، تا حد زیادی دست نخورده باقی مانده است.
تاخیر در بهره وری انرژی
تاجیکستان یکی از کشورهای پر انرژی در منطقه است. سیستم های گرمایشی پیری ، ساختمانهای عایق ضعیف و فن آوری های ناکارآمد در کشاورزی و صنعت همه در این ناکارآمدی نقش دارند.
گزارش SDG7 بر لزوم به روزرسانی ساختمان ها و اتخاذ فن آوری های صرفه جویی در مصرف انرژی تأکید دارد. برخی پیشرفت ها انجام شده است: با کمک بانک اروپا برای بازسازی و توسعه (EBRD) ، ارتقاء حرارتی در مدارس و بیمارستان ها در حال انجام است.
در سال 2021 ، تاجیکستان تقریباً 100 میلیون دلار پشتیبانی بین المللی برای پروژه های انرژی دریافت کرد ، که بیشتر آن به نیروگاه برق اختصاص یافته است. اهدا کنندگان اصلی شامل بانک جهانی ، بانک توسعه آسیا (ADB) و آژانس های مختلف سازمان ملل هستند. با این حال ، سرمایه گذاری در انرژی خورشیدی و باد و همچنین ابتکارات گسترده تر بهره وری انرژی ناچیز است. کارشناسان از شرکای بین المللی می خواهند تا اولویت های خود را تجدید نظر کنند و پروژه هایی را تأمین کنند که مستقیماً استانداردهای زندگی را بهبود می بخشد ، به ویژه در مناطق دور افتاده و روستایی.
اختلاف منطقه ای در سرمایه گذاری
سرعت انتقال انرژی در آسیای میانه متفاوت است. در حالی که برق تا حد زیادی کامل است ، دسترسی به سوخت های پخت و پز تمیز ناهموار است. تاجیکستان و قرقیزستان به ویژه در این منطقه عقب هستند. در مقابل ، ازبکستان به عنوان یک رهبر منطقه ای ظاهر شده است و بخش عمده ای از سرمایه گذاری بین المللی انرژی را تأمین می کند. برعکس ، ازبکستان برای جذب سرمایه گذاری در انرژی سبز وارد پنج رهبر برتر جهان شد.
در سطح جهان ، پیشرفت به سمت توسعه پایدار هدف 7 (SDG 7) در حال کند شدن است. از سال 2022 ، 91 ٪ از جمعیت جهان به برق دسترسی داشتند ، اما بیش از دو میلیارد نفر هنوز هم برای پخت و پز به سوخت های مضر متکی هستند. بهبود بهره وری انرژی در حال افزایش است و فقط در یک چهارم از سرعت مورد نیاز برای رسیدن به اهداف 2030 پیشرفت می کند.
ترسیم یک مسیر به جلو
کارشناسان سه اولویت فوری را برای تاجیکستان توصیه می کنند. اول ، مقیاس بندی پروژه های انرژی خورشیدی و باد غیر متمرکز. دوم ، سرمایه گذاری در بهره وری انرژی ساختمانها و زیرساخت ها. سوم ، دسترسی به سوخت های پخت و پز تمیز از طریق تولید محلی ، یارانه های هدفمند و برنامه های آموزشی.
برای حمایت از این انتقال ، تاجیکستان نیز باید در آموزش نیروی کار سرمایه گذاری کند و همکاری با اهدا کنندگان بین المللی را عمیق تر کند. بدون تغییر استراتژیک در سرمایه گذاری و سیاست ، این کشور علی رغم پیشرفت اولیه در برق ، خطر کمبود اهداف انرژی پایدار خود را دارد.
