توسط گالیا خاسنخانوا
منتشر شده در
جمعیتی در مرز بین قرقیزستان و تاجیکستان تجمع کردند و منتظر عبور از آن برای اولین بار از سال 2021 بودند.
پس از امضای توافقنامه مرزی در 13 مارس در بیشکک، رئیس جمهور تاجیکستان، امامعلی رحمان، رئیس جمهور تاجیکستان و صدیر جپاروف، رئیس جمهور قرقیزستان، که به چندین دهه اختلاف و تشدید درگیری پایان داد، مردم سرانجام می توانند با اعضای خانواده خود گرد هم آیند.
رحمان گفت: «پیمان مرزی پایه محکمی برای گسترش همه جانبه روابط بین دولتی ما ایجاد خواهد کرد و صفحه جدیدی در روابط تاجیکستان و قرقیزستان باز خواهد کرد.
رئیس جمهور قرقیزستان افزود: امضای قرارداد مرزی بین قرقیزستان و تاجیکستان به یک رویداد تاریخی تاریخی تبدیل خواهد شد.
این گام سهم قابل توجهی در تقویت امنیت، ثبات و توسعه پایدار نه تنها در کشورهای ما، بلکه در کل منطقه آسیای مرکزی خواهد داشت.»
مرز بین دو کشور که سال ها مورد مناقشه بود، در سال 2021 در پی درگیری های خشونت آمیز بسته شد.
یک تاریخ پر فراز و نشیب
مذاکرات بر سر 1000 کیلومتر مرز 23 سال به طول انجامید.
اگرچه کشورها موفق به موافقت با برخی از بخش‌های مرزی در مناطق کوهستانی شدند، اما در مورد چگونگی تقسیم اراضی مرتعی و منابع آبی اختلاف نظر داشتند.
اختلافات محلی منجر به محاصره جاده ها، پرتاب سنگ و درگیری هایی شد که اغلب مرزبانان را به خود جلب می کرد.
ماهیت محلی این درگیری ها تا سال 2021 ادامه داشت، زمانی که برای اولین بار تجهیزات نظامی سنگین درگیر شد.
اختلاف بر سر یک ایستگاه آبگیری به درگیری تبدیل شد که منجر به کشته شدن 55 و زخمی شدن 300 نفر از هر دو طرف شد.
در نتیجه هر دو کشور مرزهای خود را بستند و سفرهای هوایی به دیگری را متوقف کردند.
تنش ها دوباره در سپتامبر 2022 در شدیدترین رویارویی تا به امروز شعله ور شد.
هر دو طرف طرف مقابل را متهم کردند که ابتدا حمله کرده، غیرنظامیان را کشتند و وعده های آتش بس را زیر پا گذاشتند.
قرقیزستان 59 کشته و 198 زخمی و تاجیکستان 41 کشته و 100 زخمی گزارش کرده است. خشونت همچنین قرقیزستان را مجبور کرد که 136000 نفر را به دلیل گلوله باران تخلیه کند.
این درگیری زنگ بیدارباشی و فشاری برای تجدید مذاکرات مرزی شد که همچنان پیچیده بود.
هر دو طرف می خواستند به نقشه هایی که به نفع آنها بود پایبند باشند.
تاجیکستان امیدوار بود از نقشه های 1924-1927 پیروی کند، نقشه هایی که زمانی که اتحاد جماهیر شوروی برای اولین بار شروع به تعیین مرزهای همه کشورهای آسیای مرکزی کرد، ایجاد شد.
با این حال، قرقیزها از نقشه های جدیدتر، از جمله نقشه هایی که در زمان تشکیل کشورهای مشترک المنافع (CIS) ایجاد شده بودند، حمایت کردند.
این مشکل با این واقعیت تشدید شد که تاجیکستان دو منطقه تحت محاصره در قلمرو قرقیزستان دارد – وروخ و کیراگاچ.
به عنوان بخشی از قرارداد جدید، بخشی از این زمین در ازای قلمرو دیگری به قرقیزستان داده شد.
کامچی بیک تاشیف، رئیس کمیته امنیت ملی قرقیزستان و مذاکره کننده اصلی در مذاکرات مرزی، خاطرنشان کرد که هر دو طرف امتیازاتی دادند زیرا “مسئله مرزی هرگز نباید به نفع یک طرف حل شود”.
در نتیجه مذاکرات، کشورها حدود 25 کیلومتر مربع زمین را مبادله کردند، در حالی که برخی از جاده ها و مناطق به عنوان مناطق بی طرف برای استفاده مشترک تعیین شدند.
عصر جدیدی از همکاری
در کنار توافقنامه مرزی، دو رهبر 15 قرارداد همکاری را امضا کردند که شامل مواردی مانند دسترسی به جاده و استفاده از منابع استراتژیک آبی بود.
سفر هوایی بین کشورها روز بعد تمدید شد.
انتظار می رود که توافق جدید که آخرین اختلاف ارضی در آسیای مرکزی را حل می کند، ثبات و امنیت در منطقه را افزایش دهد و در عین حال مسیرهای ترانزیتی را باز کند و تجارت را افزایش دهد.
