عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران هشدار داد که تشدید تنش ها بین افغانستان و پاکستان می تواند منجر به تلفات انسانی قابل توجهی شود و ثبات کل منطقه را تهدید کند.
عراقچی روز شنبه در تماس تلفنی با امیرخان متقی، وزیر امور خارجه موقت افغانستان، نسبت به درگیری های اخیر برون مرزی میان کشورهای مسلمان همسایه ابراز نگرانی کرد. وی از هر دو طرف خواست خویشتنداری، فوراً خصومت ها را متوقف کنند و اختلافات خود را از طریق گفتگو و مذاکره حل و فصل کنند.
عراقچی با تاکید بر آمادگی ایران برای میانجیگری و تسهیل گفتگوهای سازنده کابل و اسلام آباد گفت: ادامه تنش ها بین دو کشور مسلمان نه تنها منجر به خسارات انسانی می شود، بلکه ثبات منطقه را به خطر می اندازد.
این تماس پس از آن صورت گرفت که دور تازه‌ای از درگیری‌ها تنها سه روز پس از آتش‌بس 48 ساعته آغاز شد که تقریباً یک هفته خونریزی در امتداد مرز مشترک را متوقف کرد و ده‌ها سرباز و غیرنظامی از هر دو طرف کشته شدند.
متقی در این گفتگو با ارائه به روز رسانی در مورد وضعیت، اظهار داشت که امارت اسلامی افغانستان به جای رویارویی نظامی، طرفدار گفتگو و حل مسالمت آمیز است. دولت طالبان پاکستان را به نقض حاکمیت افغانستان متهم کرد و این حملات فرامرزی را ناقض موازین بین المللی دانست. اسلام آباد، در حالی که دست داشتن در این حوادث را رد نکرد، از طالبان خواست تا طالبان پاکستان (TTP)، گروهی شبه نظامی که مسئول حملات مرگبار در داخل پاکستان است، مهار کنند.
پاکستان و دولت طالبان که زمانی شرکای استراتژیک بودند، در سال های اخیر شاهد تیره شدن روابط بوده اند و اسلام آباد کابل را به پناه دادن به ستیزه جویان تحریک طالبان پاکستان متهم کرده است که مسئول حملات برون مرزی هستند. بر اساس گزارش مرکز تحقیقات و مطالعات امنیتی مستقر در اسلام آباد، حوادث خشونت آمیز تنها در سه ماهه اول سال جاری میلادی در پاکستان جان حداقل 2414 نفر را گرفته است.
گزارش ها حاکی از آن است که پاکستان افغانستان را متهم می کند که به شبه نظامیان اجازه می دهد تا از خاک این کشور حملات انجام دهند، در حالی که طالبان پاکستان را به انجام حملات هوایی در داخل افغانستان متهم می کند. منابع طالبان ادعا می کنند که دو پاسگاه مرزی پاکستان را در استان هلمند تصرف کرده اند، در حالی که مقامات پاکستانی از “تبادل سنگین” آتش در چندین نقطه در امتداد مرز خبر می دهند.
دو کشور مرز ناهمواری به طول 2600 کیلومتر (1600 مایل) به نام خط دیورند دارند که در سال 1893 تحت سلطه بریتانیا ایجاد شد. در حالی که پاکستان مرز را به رسمیت می شناسد، افغانستان با آن مخالفت می کند و اصرار دارد که هر گونه فعالیت در این خط مستلزم رضایت دوجانبه است. خط دیورند از مناطق قبایلی تاریخی می‌گذرد که جوامع قومی پشتون را از هم جدا می‌کند و مدت‌ها منبع تنش سیاسی بوده است.
ایران بارها برای کمک به هر دو همسایه برای حل مسالمت آمیز اختلافات ابراز تمایل کرده است. اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران روز دوشنبه در نشست هفتگی مطبوعاتی خود گفت: امنیت و ثبات در منطقه ما حیاتی است و ما از هر دو طرف خواسته ایم خویشتن داری کرده و مسائل خود را از طریق گفتگو حل کنند. طالبان همچنین تأیید کردند که محمدرضا بهرامی، مدیرکل ایران در جنوب آسیا، آمادگی تهران را برای میانجیگری و کاهش تنش ها اعلام کرده است. بهرامی موضع ایان را در دیدار با دو مقام ارشد افغانستان: سراج الدین حقانی وزیر داخله و مولوی عبدالکبیر، وزیر مهاجران طالبان اعلام کرد.
در این گفتگو، دو طرف همچنین در مورد حقوق آب در حوضه رودخانه هیرمند گفتگو کردند و بر لزوم رعایت توافقات موجود و تقویت همکاری های فنی برای مدیریت کارآمد منابع تاکید کردند. آنها متعهد شدند که برای حفظ حقوق آب ایران و استفاده بهینه در فصل جاری تلاش های مشترکی انجام دهند.
در پایان این گفتگو با طرفین بر اهمیت تقویت روابط دوجانبه، حفظ امنیت مرزها، جلوگیری از مداخله خارجی و ادامه هماهنگی برای ارتقای صلح و ثبات در منطقه تاکید شد.
