در حوزه روابط بین الملل ، نظریه هژمونی واقع گرایانه هژمونی را به عنوان یک کشور قدرتمند (یا حتی چندین کشور) تعریف می کند که توانایی مادی برای تغییر و اجرای قوانین سیستم بین المللی را دارد. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991 ، یک نظم جهانی یک قطبی که در اطراف ایالات متحده قرار داشت ، توسط بسیاری از متخصصان جهانی مانند خطرناک به نظر می رسید نوام چامسکیبشر با این حال ، با ظهور چین به عنوان یک قدرت اقتصادی جهانی و ظهور پوتین جاه طلب در روسیه در دهه اول قرن بیست و یکم ، بسیاری شروع به رویای نظم جهانی چند قطبی یا دو قطبی کردند.
جای تعجب نیست که رشد و گسترش اخیر سازمانهای اقتصادی جایگزین مانند سازمان همکاری شانگهای و بریکس به رهبری چین و روسیه ، خارج از بانک جهانی و صندوق بین المللی پول ، این امکان را به وجود آورده است. ایران روابط نزدیکی با چین و روسیه ، دو قدرت اصلی در این قطبش روزافزون در مقابل ایالات متحده و غرب قرار داده است. در زمان های اخیر ، تحت تحریم های مختلف ایالات متحده ، چین به بزرگترین شریک تجارت و صادرات ایران تبدیل شده است. به ویژه ، نفت قابل توجه است زیرا این حیات اقتصاد ایران است. مطابق رویترز، چین تقریباً 90 ٪ از روغن قابل حمل ایران را پردازش می کند. علاوه بر این ، ایران نقش مهمی در ابتکار کمربند و جاده چین ایفا می کند.
رابطه ایران با روسیه نیز مدتهاست که عمیقاً درگیر شده است. این دو کشور به طور گسترده در برنامه های غنی سازی هسته ای ، فناوری موشک و تأمین نفت همکاری کرده اند. تجربه مشترک آنها در مواجهه با تحریم های ما و غربی آنها را حتی نزدیکتر کرده است. در کارزار طولانی مدت روسیه علیه اوکراین ، ایران موشک ها ، هواپیماهای بدون سرنشین و توپخانه را با هواپیمای بدون سرنشین ‘shahed’ ، به ویژه ، تبدیل شدن به بخشی جدایی ناپذیر از زرادخانه روسیه. با تجزیه و تحلیل نقش های چین و روسیه ، دو کشوری که منجر به این قطبش جدید ، در جریان حمله اخیر اسرائیل به ایران و جنگ 12 روزه متعاقب آن ، به ما کمک می کند تا میزان واقعی نظم جهانی چند قطبی یا دو قطبی تحت نظریه هژمونی واقع گرایانه را درک کنیم.
اولا ، بیایید بعد از حمله اسرائیل به نقش روسیه نگاه کنیم. بلافاصله پس از این حمله ، ولادیمیر پوتین ، رئیس جمهور روسیه با رئیس جمهور ایران مسعود پشکیان صحبت کرد. در طول تماس ، پوتین “تسلیت” خود را برای خسارات جبران ناپذیر ایران ابراز کرد و حمله اسرائیل را محکوم کرد و اظهار داشت که این “نقض منشور سازمان ملل و حقوق بین الملل” است. روز بعد ، پوتین با دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریكا صحبت كرد و در صورت لزوم واسطه كرد و دوباره حمله اسرائیل را محكوم كرد. به طور همزمان ، در 22 ژوئن ، روسیه حمله ایالات متحده به تسهیلات هسته ای ایران به فوردو ، نطنز و اصفهان را به شدت محکوم کرد. آنها بدون در نظر گرفتن توجیه ، هرگونه حمله به یک کشور مستقل را به عنوان “نقض جدی قوانین بین المللی ، منشور سازمان ملل و قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل” محکوم کردند. پس از آن ، روسیه به همراه چین و پاکستان پیشنهادی را برای آتش بس بین ایران و اسرائیل در شورای امنیت سازمان ملل ، که توسط ایالات متحده وتو شد ، ارائه دادند. علاوه بر این ، بلافاصله پس از حمله ، پارلمان ایران توافق نامه TCSP (پیمان مشارکت جامع استراتژیک) با روسیه را تصویب کرد. اگرچه این توافق نامه در ماه ژانویه توسط دو رئیس جمهور امضا شد ، اما این یک پیمان دفاعی نیست. در صورت حمله ، هیچ یک از طرفین را ملزم به ارائه کمک های نظامی نمی کند. در عوض ، این امر فقط تضمین می کند که هیچ یک از طرفین به طرف مقابل خود کمک نخواهند کرد.
چین نقش تا حدودی مشابه داشت. رئیس جمهور چین شی جینپینگ در بیانیه اظهار داشت: “اگر خاورمیانه ناپایدار بماند ، جهان در صلح نخواهد بود.” وی همچنین از احزاب متخاصم ، به ویژه اسرائیل خواست تا آتش بس فوری را اجرا کنند. پس از آن ، چین از فراخوان پوتین برای میانجیگری حمایت کرد. مانند روسیه ، چین نیز حمله ایالات متحده به ایران را به شدت محکوم کرد. چین اظهار داشت که اعتبار ایالات متحده به عنوان واسطه و یک کشور در اثر حمله به ایران آسیب دیده است. آنها به همراه روسیه و پاکستان ، آنها همچنین قطعنامه آتش بس را در شورای امنیت سازمان ملل ارائه دادند و ابراز محکوم کردند. فراتر از این ، نه چین و نه روسیه نقش مهمی دیگر داشتند. در حالی که چین و روسیه با اسرائیل روابط دارند ، عدم تعادل در این روابط مانع از ظهور هر کشور به عنوان یک واسطه قوی می شود.
براساس نظریه هژمونی واقع گرایانه ، کشورهایی که یک قطب فرضی در جهان را هدایت می کردند باید نقش مهمی در پایان دادن به جنگ یا ایجاد پیمان صلح داشته باشند ، چه از طریق تهدیدات و چه با ارائه مشوق های سیاسی ، اقتصادی یا نظامی. از طرف دیگر ، آنها باید کمک های نظامی و استراتژیک کافی را برای حمله به اسرائیل در اختیار ایران قرار می دادند و آنها را برای آتش بس به جدول مذاکره می آوردند. با این حال ، روسای جمهور و وزارتخانه های خارجی هر دو کشور خود را به محکومیت ها ، تماس های تلفنی و قطعنامه آتش بس محدود کرده اند که در شورای امنیت قرار گرفته است (زیرا یک حق وتو ایالات متحده تقریباً مطمئن بود). این امر در درجه اول نشان می دهد که هیچ یک از کشورها دارای اهرم کافی در خاورمیانه ، بحرانی ترین منطقه جهان نیستند.
به ویژه روسیه پس از از دست دادن متحد نزدیک خود ، اسد ، در سوریه ، تا حد زیادی در خاورمیانه منزوی شده است. علاوه بر این ، روسیه این بن بست سیاسی جهانی را در مورد ایران و اسرائیل به عنوان یک لحظه مناسب برای عملیات نظامی بزرگ خود در اوکراین می داند ، با هدف تحمیل آسیب های قابل توجهی از بینایی و به دست آوردن دست بالا در مذاکرات مداوم با اوکراین. و شاید به دلیل ضررهای گسترده هواپیما ، پرسنل ، تانک ها ، موشک ها و هواپیماها در حملات اخیر در اوکراین و جنگ طولانی مدت ، روسیه نمی خواست مستقیماً خود را در موضوع ایران درگیر کند. با این حال ، اسرائیل علی رغم اینکه از نظر قدرت بسیار ضعیف تر است ، در این دوره عملیات همزمان در ایران ، غزه ، لبنان ، سوریه و یمن انجام می شود.
به همین ترتیب ، چین سیاست “عدم مداخله”، سیاستی برای عدم مشارکت مستقیم در جنگ یا ارائه کمک های نظامی در زمان جنگ فراتر از کمک های اقتصادی ، همچنین چین را محدود کرده است تا صرفاً کلامی و ناکافی ژئوپلیتیکی باشد. هیچکدام از کشورها اقدامات موثری برای متوقف کردن نسل کشی در غزه انجام نداده اند. در مقابل ، ایالات متحده ، هژمونی و دشمن مستقر در این دو کشور ، مدت طولانی است که اسرائیل میلیاردها دلار اسلحه را در اختیار اسرائیل قرار داده است ، یک سیستم دفاع هوایی سه لایه ، میلیاردها کمک مالی ، مستقیماً در از بین بردن موانع موشکی که از ایران ، حزب الله ، هاث و گازا و گازا و در نهایت با ایران آغاز شده است. در دهه های اخیر ، به غیر از مسئله سوریه ، روسیه به طور مستقیم از نظر نظامی برای محافظت از متحدین خود در هر جای دیگر درگیر نشده است و چین در الگوی روابط اقتصادی و استراتژیک و کمک های خود ثابت قدم است. به تازگی ، در درگیری شدید بین هند و پاکستان ، چین هیچ اقدامات جدید یا استراتژیک را به نفع متحد خود در مرز یا علیه هند انجام نداد ، حتی اگر پاکستان ، با تکیه بر هواپیماهای نسل چهارم چینی و سیستم های دفاع هوایی ، در مراحل دوم جنگ قبل از آتش سوزی دست بالایی را بدست آورد.
تجزیه و تحلیل بیشتر نشان می دهد که در طول جنگ ایران و اسرائیل ، تنها سیستم دفاع هوایی S-300 ایران در برابر هواپیماهای بدون سرنشین مؤثر بود. در غیر این صورت ، تنها با چند استثناء ، هواپیماهای اسرائیلی برتری هوایی را حفظ کردند و ضمن نابودی تأسیسات هسته ای و نظامی ایران ، آزادانه در فضای هوایی ایران پرواز کردند. در این زمینه ، هر دو روسیه و چین به ترتیب دارای جت های جنگنده مخفی نسل 5 ، SU-57 و J-20 هستند. علاوه بر این ، از نظر دفاع هوایی ، هر دو کشور پیشرفته ترین سیستم های دفاع هوایی S-400 و HQ-9 را دارند. در این میان ، جنگ بین ایران و اسرائیل تقریباً مشخص بود. این امر به این دلیل است که اسرائیل به طور سیستماتیک سازمان های نظامی پروکسی ایران را هنگام حمله به غزه تضعیف می کرد. از حماس گرفته تا حزب الله و حوثی ها ، اسرائیل خسارت گسترده ای را وارد کرد. علاوه بر این ، اسماعیل هانیه ، رهبر حماس ، ژنرال های ایران ، و دانشمندان یکی پس از دیگری در حملات در ایران و سفارت سوریه کشته شدند. پس از دو مرحله از حملات محدود و ضدحمله ، ایران تا حد زیادی منتظر حمله بزرگ اسرائیل بود. اما در این مدت ، روسیه و چین متحد اصلی خود را با سیستم های دفاع هوایی یا هواپیماهای نسل 5 آماده نکردند. اگرچه ، در حال حاضر ، بحث و گفتگو در حال انجام است ایران و چین با توجه به عرضه J-10C چینی ، یک جت جنگنده نسل 4.5 برای نیروی هوایی ایران. در مقابل ، ایالات متحده میلیاردها دلار برای کمک به توسعه گنبد آهنی هزینه کرده است ، و همچنین سعی کرد با استقرار سیستم های دفاع موشکی Thaad و میهن پرست ، گشت های منظم F-35 ، ناوگان هواپیما و استفاده از پایگاه هایی در اردن و عراق ، از اسرائیل در برابر موانع موشکی ایرانی محافظت کند.
در حالی که ماهیت دوستی ایالات متحده و چین و روسیه در مورد اسرائیل و ایران متفاوت است ، در جامعه بین المللی مشخص شده است که چین و روسیه کاملاً قادر به محافظت مستقیم از متحد خود ، از سوریه تا غزه و اکنون ایران نیستند. قطبی که قادر به ارائه مستقیم کمک های نظامی یا ایفای نقش واسطه ای قوی برای محافظت از متحد خود نیست ، ممکن است یک قدرت مهم نظامی یا اقتصادی در برابر غرب باشد ، اما مطمئناً می توان گفت که یک قطبش جدید جدید در نظم جهانی هنوز راه طولانی است. از این رو ، زمان مجله در سرمقاله خود نوشت: “دوستان تهران جنگ را از ایران جدا نمی کنند ، اما آنها آماده نیستند تا به مبارزه با اسرائیل بپیوندند.” این کل داستان قطبش جدید جهان را روایت می کند.
