تقریباً ده سال قبل ، در طول شب 3 اکتبر 2015 ، بیش از یک ساعت ، مرکز تروما کوندوز تحت حملات شدید و طولانی مدت ایالات متحده قرار گرفت. ساختمان اصلی بیمارستان ، که در بخش مراقبت های ویژه ، اتاق های اورژانس ، آزمایشگاه ، اشعه ایکس ، بخش سرپایی ، سلامت روان و بخش فیزیوتراپی قرار داشت ، بارها و بارها مورد اصابت قرار گرفت.
هنگامی که آتش سوزی خارج شد ، گرد و غبار پاک شده بود و تماس با بازماندگان برقرار شده است ، 42 نفر کشته شده اند ، از جمله 24 بیمار ، 14 پرسنل MSF و چهار سرپرست بیمار. بیماران در رختخواب های خود سوخته بودند ، مردم از آن جدا شده یا اندام خود را گم کرده بودند ، برخی دیگر هنگام تلاش برای فرار از ساختمان سوزان ، از هوا تیراندازی شده بودند. تا به امروز ، این کشنده ترین حمله ای است که علیه یکی از امکانات ما انجام شده است.
دکتر سید حامد هاشمی که در شب حمله به عنوان جراح در یکی از تئاترهای عملیاتی مشغول به کار بود ، دو هفته پس از بمباران به بیمارستان مراجعه کرد. او آنچه را که دید ، توصیف کرد: “همه چیز سوخته است.” “تئاتر عملیاتی که من در شب حمله کار می کردم ، در سقف و دیوارهای آن سوراخ هایی داشت. بطری های اکسیژن و میز عمل به قطعات دراز کشیده بودند. زمان یخ زده بود: شما می توانید لحظه ای که همه کار را متوقف کرده بودند حس کنید.”
رنگ از روی گرمای شعله های آتش ، تاول زده و از بین رفته بود ، تکه های فلزی که کاملاً تحریف شده با آوار روی زمین مخلوط شده بودند ، و سقف در مکان ها به آسمان باز بود. فعالیت های پزشکی MSF در شمال شرقی افغانستان متوقف شده بود.
چه چیزی نابود شد؟
پروژه MSF در کوندوز در آگوست 2011 به عنوان یک بیمارستان 55 تختخوابی آغاز شد. ما به دلیل درگیری مداوم ، مراقبت های فوری جراحی و درمان پیگیری را برای افراد مبتلا به آسیب های تروما در اثر انفجار بمب ، درختچه و زخمهای گلوله انجام دادیم. قبل از افتتاح بیمارستان ، مردم منطقه که از جراحات شدید رنج می برند ، مجبور شدند سفرهای طولانی و خطرناک را به کابل یا پاکستان انجام دهند ، یا به کلینیک های گران قیمت مراجعه کنند. پس از راه اندازی و کار ، این تسهیلات به سرعت به 70 تختخواب افزایش یافت و تا سال 2015 یک مرکز 92 تختخوابی بود. بیمارستان کوندوز تنها مرکز تخصصی تروما در شمال افغانستان بود.
در سپتامبر سال 2015 ، با ورود نیروهای طالبان ، جنگ در کوندوز شدت گرفت و سرانجام کنترل شهر را به دست گرفتند ، فقط بعداً چند هفته بعد دوباره آن را از دست داد. بیمارستان در خط مقدم بود و با زخمی ها غرق شد. ما تعداد تختخواب ها را به 110 و سپس 150 افزایش دادیم. تا پایان ماه تعداد زیادی از بیماران وجود داشت که آنها را در دفاتر تحت معاینه قرار می دادند ، در اتاق های معاینه و در تشک های روی کف تثبیت می شدند. در طول این مدت ، مرکز تروما حتی با تغییر کنترل شهر باز ماند.
دکتر Esmatullah Esmat می گوید: “ما بسیار مفتخر بودیم که با همه – زنان ، مردان ، کودکان – صرف نظر از قومیت یا وابستگی های سیاسی آنها ، رفتار کنیم.”
پس از حمله ، با اینكه بیمارستان تا حد زیادی از بین نرفت و دیگر عملیاتی نشد ، دسترسی به مراقبت های بهداشتی اضطراری برای هزاران نفر به طور قابل توجهی كاهش یافت و در زمانی كه بیشترین نیاز را داشتند. بیش از یک سال طول کشید تا MSF دوباره مراقبت های پزشکی را در شهر کوندوز انجام دهد و حتی طولانی تر برای شروع مجدد مراقبت از تروما. در دوره مداخله ، بیمارستان منطقه ای کوندوز برای تلاش و پر کردن شکاف بسیار تلاش کرد.
MSF همچنان به حمایت از منطقه پیشرفته منطقه (DAP) در منطقه Chahardara (منطقه دیگری از کوندوز) ، که در قلمرو تحت کنترل مخالف بود ، ادامه داد. پرستاران مراقبت فوری را برای بیمارانی که زخمی یا مجروح شده بودند ، انجام دادند ، اما مراجعه به مرکز تروما کوندوز دیگر امکان پذیر نبود. فقط مراقبت های اساسی در دسترس بود ، و یک نجات زندگی قطع شد.
چه چیزی بعد آمد؟
MSF به عنوان یک سازمان نیاز داشت تا آنچه را که اتفاق افتاده است درک کند و از دست دادن بیماران ، دوستان و همکارانش پردازش کند. این حمله علیرغم اینکه MSF مختصات GPS بیمارستان را با وزارت دفاع ایالات متحده ، وزارت کشور و دفاع افغانستان و ارتش ایالات متحده در کابل به اشتراک گذاشت ، رخ داده است. در پی ، علی رغم بحث و گفتگو با مقامات ایالات متحده و افغانستان در همه سطوح ، MSF راضی نبود که یک تحقیقات مستقل و بی طرف توسط طرفین درگیر انجام شود. با توجه به این ، ما از کمیسیون بین المللی یافتن واقعیت بشردوستانه خواستیم تا یک تحقیق مستقل انجام دهد. با این حال ، بدون توافق دولت های ایالات متحده و افغانستان نتوانست ادامه یابد. در نوامبر 2015 ، ما بررسی داخلی خودمان را منتشر کردیم.
در ژانویه سال 2017 ، MSF تصمیم گرفت با ساختن یک بیمارستان تروما جدید در یک سایت متفاوت در شهر پیش برود و به محض به دست آوردن زمین و تخریب ، ساخت و ساز در اواخر سال 2018 آغاز شد. به طور موازی ، در ژوئیه 2017 ، MSF یک کلینیک سرپایی کوچک در کوندوز را برای افراد مبتلا به زخمهای جزئی ناشی از تروما و جراحات وارد کرد ، اما متأسفانه در آوریل در طول COVID بسته شد.
هنگامی که در سال 2021 در جنگ در کوندوز شدید شد ، تیم های MSF هنوز منتظر تکمیل ساخت تسهیلات جدید هستند ، یک واحد تروما 25 تختخوابی موقت را در دفتر خود تنظیم کنند تا با زخمی جنگ رفتار کنند. سرانجام در روز دوشنبه 16 اوت 2021 ، MSF تمام بیماران را از واحد تروما ساخته شده به مرکز تروما جدید کوندوز منتقل کرد. به قول یکی از پزشکان که در آن زمان کار می کند: “ما در حالی که ساخت و ساز هنوز ادامه دارد ، کارهای پزشکی خود را انجام می دهیم ، اما سرعتی که همه تیم های ساختمانی و دیگران در حال رفع امور هستند بسیار شگفت انگیز است.”
با آرامش شهر با پایان جنگ ، انواع مراقبت از بیماران مورد نیاز شروع به تغییر کردند. این تیم به جای زخمهای شلیک شده و انفجارهای بمب ، شاهد حوادث ترافیکی جاده ای بود زیرا مردم احساس امنیت بیشتری برای حرکت می کردند. این تغییرات ادامه داشته است ؛ در سال 2023 یک برنامه سرپرستی مقاومت ضد میکروبی آغاز شد و فعالیت های مراقبت از سوختگی در سال 2025 معرفی شد.
مرکز تروما کوندوز امروز
مرکز جدید تروما کوندوز امروز در کشوری وجود ندارد که دیگر در جنگ نباشد بلکه با بی شمار سایر چالش ها دست و پنجه نرم می کند. این مرکز دارای یک اورژانس ، یک بخش مراقبت های ویژه ، بخش های بستری و سرپایی ، تئاترهای عامل و فضای فیزیوتراپی است.
مرکز تروما دارای 79 تختخواب است و مراقبت های کاملی را برای بیماران مبتلا به صدمات تروما در اثر سقوط ، تصادفات ترافیکی ، نظم منفجر نشده و موارد دیگر ارائه می دهد. بین ژانویه و ژوئن 2025 ، ما 10253 بیمار را در اورژانس این مرکز دیدیم و 3197 مداخله جراحی انجام شد.
Emilie Buyle ، هماهنگ کننده پروژه MSF در Kunduz می گوید: “شهر Kunduz امروز در سال 2015 با شهر Kunduz Metropolis متفاوت است ، دقیقاً همانطور که ماهیت صدمات تروما تغییر کرده است.” “اما یک چیز که هرگز تغییر نخواهد کرد ، این است که ما به عنوان MSF با همه مطابق نیازهای پزشکی آنها رفتار می کنیم. ما بر اساس نژاد ، جنسیت ، قومیت ، اعتقادات مذهبی یا وابستگی سیاسی متمایز نمی شویم.”
عبدالحدود ، عبدال سلام ، محیب الله ، ناصر احمد ، محمد احسان عثمان ، لال محمد ، نجیب الله ، شفیق الله ، امین الله باجاوری ، عبدالله ساتار زاهر ، زیهومن ، عبدال نامسیر ، زابیلله ، و تاهههه. باشد که شما و دیگران که آن روز درگذشت در خاطرات ما زندگی می کنند.
